Şehir yaşamı kimimiz için bir tercih, bazılarımız içinse zorunluluk. Ancak şehirde yaşama nedeni ne olursa olsun, günümüzde kent insanının doğaya duyduğu ihtiyaç ve özlem gitgide büyüyor. Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi, İstanbulluları yeşil alanlarla buluşturan ve kent doğasının onarılmasına katkı sağlayan önemli bir biyolojik saha.
İstanbul’un Anadolu yakasında, otoyollar ve bağlantı yolları arasındaki adalar üzerinde bulunan Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi, 1995 yılında Ali Nihat Gökyiğit tarafından eşi Nezahat Gökyiğit adına hatıra parkı oluşturmak amacıyla kurulmuş.
Toplam 32 hektar olan başlangıçta ot bitmez durumda bulunan bu alanda bir bitkilendirme ve ağaçlandırma planı uygulanmış. Daha sonra botanik bahçesi olma yolunda çalışmalara başlanmış. 2002 yılında halkın ziyaretine açılan bahçe, Botanik Bahçesi formatına bürünmüş.
Botanik Bahçesi Nedir?
Botanik bahçeleri, her biri doğru ve dikkatli bir şekilde etiketlenmiş ağaç, çalı ve diğer otsu bitkilerin sistematik bir düzenleme içerisinde sergilendiği ve bilimsel araştırmaların yapılması maksadı ile bir araya getirildiği ‘canlı bitki müzeleri’dir. Diğer bir tanıma göre de; bitki koleksiyonlarını koruyan, sergileyen, eğitim ve bilimsel araştırmalar için çeşitli dokümanlar’ elinde tutan kurumlardır.
Botanik bahçeleri; dünyada, nesli tükenme tehlikesi altında bulunan bitki türlerinin saptanması, bitki tür çeşitliliğinin korunması, dünyadaki canlı yaşama ortamlarının ve biyolojik çeşitliliğin sürekliliğinin sağlanması ile botanik bilim dalı konusunda araştırmalar yapılmasına olanak sağlanması konusunda yürütülen çalışmaların merkezini oluşturmaktadır.
Türkiye’deki Botanik Bahçeleri
Ülkemizde toplam 9 tane botanik bahçesi bulunmaktadır. Bunlar; Çukurova Üniversitesi Botanik Bahçesi, Ankara Üniversitesi, Ege Üniversitesi Botanik Bahçesi ve Herbaryum Araştırma ve Uygulama Merkezi, Gaziantep Botanik Bahçesi, Süleyman Demirel Üniversitesi Botanik Bahçesi ve Herbaryum Araştırma ve Uygulama Merkezi, Atatürk Arboretumu, İstanbul Üniversitesi Alfred Heilbronn Botanik Bahçesi, KaracaArboretumu ve Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi’dir.
Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi, kesişen yolların bahçeyi bölerek meydana getirdiği sekiz adadan oluşuyor. Adalar arası geçiş, anayolların altından geçen tüneller aracılığıyla sağlanıyor. Merkez Ada, dünyanın ve Türkiye’nin doğal bitkilerinin canlı koleksiyonlarının sergilendiği önemli bir alan.
Ertuğrul Adası, 1890 yılında fırtınada batan Ertuğrul Firkateyni’ndeki 527 denizcinin anısına dikilen bir anıt ve her bir denizci için dikilen Japon sakura kirazı fidanlarıyla dikkat çekiyor.
Araştırmalara göre İstanbul’da 20 si endemik olmak üzere, yaklaşık 2.500 bitki türü yaşıyor. Bu bitkiler İstanbul Adası’nda, günümüz modern bahçe tasarım yaklaşımı ile sergileniyor. Mesire adasında yer alan keşif bahçesinde ise çocukların oynarken bitkiler dünyasına dair bilgileri keşfetmesini sağlayan özel bir alan oluşturulmuş.
Burası, İstanbul’a % 12 oranında yeşil alan sağlamanın ötesinde verdiği eğitim programları ile bir araştırma, eğitim ve öğretim merkezi olma görevini de üstleniyor. Burada canlı türlerini yakından tanımak isteyenler için doğanın sanatla iç içe geçtiği bir kültür ve sosyalleşme ortamı sağlanmış durumda.
Merkez ada içerisinde 2007 yılında kurulan Kuraklığa ve Tuzluluğa Dayanıklı Bitkiler Koleksiyonu, gelecek yıllarda dünyanın su kaynaklarının azalması nedeniyle kuraklaşacağı öngörülerek, özellikle Türkiye’de tuzcul ve kurak ortamlarda az suyla yaşamlarını sürdürebilen bitkilerin toplanarak uygun koşullarda bir araya getirilmesi ile oluşturulmuş.
Burada bulunan bitkilerin yetişme ortamı Türkiye’nin farklı bölgelerinden kireçli bozkır toprağı, marnlı toprak, cipsli toprak, volkanik bozkır toprağı, tuzlu toprak, sülfatlı tuzlu toprak ve sahil kumu getirilerek yaratılmıştır.
Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesine Nasıl Gidilir?
Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi İstanbul Ataşehir’de bulunur. Bahçeye Ataşehir’i Doğu Ataşehir’e bağlayan köprüden gidilebilir. Toplu taşıma ile gitmek isteyenler de Avrupa Yakası’ndan geliniyorsa Taksim AKM önünden kalkan dolmuşları veya 256 numaralı otobüsleri kullanarak ulaşabilirler. Anadolu Yakası’ndan gelmek isteyenler de Üsküdar’dan kalkan Ataşehir minibüslerini ve Kadıköy’den kalkan Ataşehir araçlarını kullanabilir.
Giderek beton yığınına dönüşen İstanbul’da, şehrin içine saklanmış bir masal ülkesini keşfetmeniz dileğimizle…
Bu yazılarımıza da göz atmanızı öneririz.
- Dünyada Girilmesi Yasak Olan 10 Yer
- Knossos: Mitolojinin Tarih İle Buluştuğu Yer
- Neden Yalnız Kalabilmeliyiz? Andrey Tarkovski Cevap Veriyor
- Gezegenin Akciğerleri: Dünyadaki En Büyüleyici 5 Orman
- Aynoroz Tepesi: Kadınlara Yaklaşmanın Bile Yasak Olduğu Bir Yer
Kaynaklar ve ileri okumalar
- Muhammed Hakan Çakmak; Botanik bahçesi nedir? Bağlantı: https://www.researchgate.net/
- Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi resmi web sitesi: http://www.ngbb.org.tr/
YolveMacera
