Modern pedallı bisiklet, 1860’larda halk tarafından yaygın bir biçimde kullanılmaya başlandı. Bu hem bireysel hareketlilik çağını hem de yeni bir sporu başlattı. Ancak bisiklet bir gecede doğmadı. Bu yazımızın konusu da bisikletin tarihi olsun…
Bugün bildiğimiz bisiklet, 19. yüzyılda birkaç farklı mucidin çalışması ile gelişme şansı buldu. İlk bisiklet benzeri araç, Alman mühendis Baron Karl von Drais tarafından yapıldı. Bu tıknaz ahşap prototip zincir, fren veya pedal içermiyordu. Binici 22 kg’lık aracı yerden ayakları ile iterek ilerletiyordu. “Velespit”, “hobi atı”, “drezin” ve “koşu makinesi” gibi pek çok isimle bilinen bu ilk bisiklet Drais’in bugün “bisikletin babası” olarak tanınmasını sağladı. İskoç demirci Kirkpatrick Macmillan 1839’da bu prototipe pedal ekledi. Ancak arka dingile eklenmiş çevirme kollarından oluşan bu pedal mekanizması rağbet görmeyecek kadar verimsizdi
1861’de çok daha iyi bir bisiklet geldi. Fransız baba-oğul Pierre ve Ernest Michaux’ nun tasarımında pedallar iri bir ön tekerleğe takılmıştı. Bu durumda tekerin üstüne oturan binici, pedalları çeviriyor, tek bir çevirmeyle tekerlek de tam bir tur atıyordu. Bunlar bisikletin tarihi içinde bisiklet olarak adlandırılabilecek ilk makinelerdi.
Eugène Meyer ve James Starley dengeyi artırmak amacıyla ön tekerleği büyütmeye karar verdi. Ne var ki bu garip şekilli bisiklet 1870’ler ve 1880’ler boyunca çılgınlık haline gelecek ve ilk bisiklet kulüplerinin ve rekabetçi yarışların başlamasına yol açacaktı.
1884’ten başlayarak, Thomas Stevens adında bir İngiliz, dünya çapında bisiklet ile dünya turuna çıktı. Bu yolculuğu 3 yıl sürdü. Thomas Stevens, zamanın tüm zorluklarına rağmen bisiklet ile 22 bin kilometre yaptı. Devamında kaleme aldığı kitabında da hem bisikleti hem de dünya turunu anlatarak gezginlere ilham verdi.
Ön tekerleği daha büyük olan bu bisiklet insanları etkilemeye devam ederken, yüksek selesi nedeniyle de bir çok tehlike barındırıyordu.
Modern Bisikletin Doğuşu
Nihayetinde İngiliz John Kemp Starley, eşit büyüklükte tekerlekler içeren bir “güvenli bisiklet” tasarımını 1885’te geliştirdi. Kısa süre sonra frenler ve lastiklerdeki yeni gelişmeler, modern bisikletin ne olacağı konusunda temel bir şablon oluşturdu.
Rover ile iki tekerlekli makinelere olan ilgi yeniden patlama yaşadı. Avrupa ve ABD 1890’larda kendini bisiklet çılgınlığının ortasında buldu. 1896 tarihli bir New York Times makalesinde “bisiklet, kişisel güç ve özgürlüğün muhteşem bir birleşimini vaat ediyor, neredeyse kanatların vereceği kadar” denildi.
Okuma Önerisi: Bisikletle Dünyayı Gezen İlk Kadın: Annie Londonderry
Kaynak: Pedal Your Way Through the Bicycle’s Bumpy History; https://www.history.com/news/pedal-your-way-through-the-bicycles-bumpy-history
YolveMacera
