Ölü Deniz, Orta Doğu’da neredeyse cansız olan karayla çevrili bir tuz gölüdür. Ölü Deniz’in doğu kıyıları Ürdün’e, güney ve batı kısımları ise İsrail’e aittir. Batı kıyısının kuzey yarısı Batı Şeria’da yer almaktadır. Bugün, Ölü Deniz, popüler bir turistik yer olarak varlığını sürdürmektedir.
Ölü Deniz’in adı, su kütlesinin aşırı tuzluluğundan gelir ve bu da onu çoğu yaşam için yaşanmaz kılar. Ölü Deniz, her litre suda yaklaşık 340 gram tuz içerir, bu da onu deniz suyundan yaklaşık 10 kat daha tuzlu yapar. Ayrıca suyun aşırı tuzluluğu onu vücudumuzdan daha yoğun hale getirir. Bu sayede de isterseniz Ölü Deniz’de uzanıp kolayca kitabınızı okuyabilirsiniz. Bu suda batmanız kolay olmayacaktır.
Bir cismin su üzerinde yüzebilmesi için kendi ağırlığına eşit miktarda su olması gerekir. Bir geminin yüzmesinin nedeni de budur. Ölü Deniz’de su yoğunluğunun çok yüksek olmasından dolayı vücudun yüzmesi için yer değiştirmesi gereken su miktarı çok düşüktür.
Ölü Deniz’de asla boğulmayacağınızı düşünüyorsanız yanılıyorsunuz. Aslında Ölü Deniz’de ölümleri önlemeye yardımcı olacak cankurtaranlar olmasına rağmen, burası İsrail’de yüzmek için en tehlikeli ikinci yer olduğu bildirilmektedir. Bunun ilk nedeni elbette asla boğulmayacağını düşünen yüzme bilmeyen kişilerdir. İkinci nedeni ise bu suyun içine bir kere düştüğünüz zaman kendinizi kurtarmanız zor olacaktır. Bu durumda su yutmanız olasıdır. Aşırı yüksek tuzluluk, böbreklere ve kalbe zarar verecek tehlikeli bir elektrolit dengesizliğine yol açar.
Ölü Deniz Bir Zamanlar Canlı Bir Denizdi
Ölü Deniz aynı zamanda Dünya’nın en alçak noktasıdır. Ölü Deniz deniz seviyesinden yaklaşık 430 metre aşağıdadır. En derin noktası yaklaşık 300 metre kadardır. Bu durumda bu nokta deniz seviyesinden yaklaşık 730 metre aşağıdadır.
Ölü Deniz, yüksek mineral tuz içeriğini çeşitli faktörlere borçludur. En önemlisi tamamen karayla çevrili olmasıdır. Ölü Deniz’in birincil su kaynağı Ürdün Nehri’dir. Ancak Ölü Deniz, çok alçak olduğu için Ölü Deniz’den su akışı olmaz. Bunun yerine, Ölü Deniz’in suyu buharlaşarak tuzun birikmesini sağlar. İkincisi sıcaklıktır. Bunun sonucunda da buharlaşma çok hızlı olur. Su buharlaştığında, tuzlu mineraller geride kalır ve bu da sudaki tuz konsantrasyonunun giderek artmasına neden olur.
Ölü Deniz’den önce Lisan Gölü vardı. Lisan Gölü, yaklaşık 55.000 yıl boyunca varlığını sürdürdü. Tahminler, Lisan Gölü’nün Ölü Deniz’in üç katından daha büyük olduğu biçimindedir. Lisan Gölü’nün geride bıraktığı tortular, Ölü Deniz kıyıları da dahil olmak üzere bugün Ürdün Vadisi boyunca bulunur.
Ölü Deniz’de Canlı Bir Şey Var mı?
Ölü Deniz’in aşırı tuzluluğu, yüksek magnezyum seviyeleri ve asidik koşulları, gölü çoğu yaşam için elverişsiz kılar. Yani Ölü Deniz’de kesinlikle herhangi bir balık, yengeç veya tuzlu su ile ilişkili diğer hayvanlar yaşayamaz. Ancak yine de bakteriler, arkeler ve tek hücreli algler, Ölü Deniz’in aşırı ortamında hayatta kalmanın bir yolunu bulmuşlardır. Ölü Deniz’de yaşayan mikroplar muhtemelen Ölü Deniz’e özgüdür ve aynı mikropların Dünya’nın başka herhangi bir yerinde gelişmesi pek olası değildir.
Maalesef Ölü Deniz ve çevresi 2050 yılına kadar yok olma tehlikesi ile karşı karşıyadır. Ölü Deniz’deki sürekli azalan su seviyesinin nedeni, suyu diğer alanlara yönlendiren boru hatları, barajlar ve depolama rezervuarları şeklindeki insan müdahalesidir. Ölü Deniz’deki yıllar içindeki değişimi aşağıda görebilirsiniz.
Göz atmak isterseniz
- Aynoroz Tepesi: Kadınlara Yaklaşmanın Bile Yasak Olduğu Bir Yer
- Ölüm Vadisindeki Yürüyen Kayaların Sırrı Nedir?
- Patagonya Mermer Mağaraları Doğanın Bir Sanat Eseridir
- Kırk Meyve Ağacı: Bir Ağaçta Kırk Meyve Birden Nasıl Yetişir?
- Hashima Adası: Karanlık Sırlarla Dolu Terk Edilmiş Bir Ada
Kaynaklar ve ileri okumalar
- Why Is the Dead Sea Called the Dead Sea?; yayınlanma tarihi: 4 Nisan 2022; Bağlantı: https://www.treehugger.com/dead-sea-5119257
- Why the Dead Sea Is Dead (Or Is It?); Bağlantı: https://www.thoughtco.com/
- Is the Dead Sea really dead?; Bağlantı: https://science.howstuffworks.com
YolveMacera
