Günümüzde her zamankinden daha fazla insan, dünyanın en inanılmaz yerlerinden bazılarına hayatlarını değiştirecek gezileri deneyimlemek için yola çıkıyor. Turizm şüphesiz ki birçok ülkenin ekonomik durumuna fayda sağlıyor. Ancak aynı söylemi kitle turizmi için söylemek mümkün olmayacaktır.
İnsanların turizme geniş ölçüde büyük kitleler halinde katıldıkları turizm aktivitesine kitle turizmi adı verilmektedir. 1950’li yıllardan sonra gözlenmeye başlayan bu turizm çeşidi, günümüzün turizm hareketlerinin belirleyicisi durumundadır.
Ne yazık ki dünyanın en büyük harikalarından bazıları, bu kitle turizminin bir sonucu olarak, günümüzde risk altında bulunuyor. Hatta bazıları, daha fazla zarar görmelerini önlemek için Tehlike Altındaki UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne dahil edildi. Bu yazıda son yüzyılda kitle turizmi sonucunda geri dönülmez bir şekilde zarar görmüş en önemli turistik noktalardan bazılarına göz atalım.
Lascaux Mağarası Resimleri, Fransa
Günümüzden binlerce yıl önce yaşamış olan ilk insanlar yalnızca hayatta kalma mücadelesi vermiyorlardı, onlar aynı zamanda sanatın da ilk örneklerini duvarlara kazıyorlardı. Bölgeden bölgeye farklılıklar gösterse de hayvanlar, insanlar ya da geometrik sembolleri barındıran kaya resimleri günümüzde bunun bir kanıtını sunuyor.
Güneybatı Fransa’nın Dordogne Bölgesi’nde bulunan Lascaux mağarası bu mağaralar arasında dünyada en ünlü olandır. Bu statüyü, yaklaşık 17.000 yıl önce duvarlarına kazınan, atlar, bizonlar, mamutlar ve geyikler gibi canlı hayvan tasvirlerine borçludur.
Lascaux Mağarası 1948 yılında halka açıldı. Kısa süre içinde de Üst Paleolitik Dönem’e ait olduğu tahmin edilen bu mağara turistlerden büyük ilgi gördü. 1960’larda popülaritesi zirvede olan Lascaux Mağarası her gün 1.500’den fazla ziyaretçiyi ağırladı.
Ancak gerçek şu ki, mağaranın popülaritesi, açıldıktan sadece on beş yıl sonra kapatılmasına neden olacaktı. Bunun nedeni de keşfinden sonraki birkaç on yıl içinde önemli bozulma belirtileri göstermeye başlamasıydı.
Devamında mağaranın bulunduğu yere yakın bir yerde Lascaux II adıyla bir kopyası yapıldı. 2016 yılında da orijinal mağaranın bitişiğinde, Lascaux II’den çok daha özgün bir deneyim yaşatan Lascaux IV açılacaktı. Orjinal Lascaux Mağarası ise günümüzde ziyaret edilmesi yasak yerler arasında yer alıyor.
Büyük Giza Piramitleri, Mısır
Günümüzde Mısır dediğimiz zamanlarda akla elbette ilk olarak ülkenin ulusal sembolü olan Büyük Giza Piramidi gelecektir. Ancak ne yazık ki piramitler de kitle turizminden nasibini almıştır.
Yüzyıllar boyunca, Antik Dünyanın Yedi Harikası arasında yer alan piramit kompleksi onarılamaz bir hasara uğradı. Çöp ve vandalizmi bir tarafa bırakırsak, ziyaretçilerin yasak olmasına rağmen piramitlere tırmanmaya çalışması, antik anıtların parçalanmasına neden oldu. Piramitleri restore etme çabaları ise yalnızca daha fazla yapısal hasara neden olacaktı.
Kolezyum, Roma
Roma İmparatorluğu’nun kalan son amblemlerinden biri olan Roma’daki muhteşem Kolezyum, Roma‘daki en önemli tarihi ve turistik yapıların başında gelmektedir. 2 bin yaşındaki bu yapı dünyanın en çok turist çeken yapılarından da birisidir.
Ne yazık ki bu, pervasız ziyaretçiler tarafından birden fazla şekilde etkilendiği anlamına da geliyor. Kitle turizmi sonucunda, günümüzde bu antik yapının kimi parçaları çalınmış, antik anıtın duvarları ise yazılan isimler ve grafitiler ile önemli biçimde zarar görmüştür.
Stonehenge, İngiltere
İngiltere’nin Wiltshire kenti Salisbury Düzlüğü’nde bulunan Stonehenge adı sık sık medyada gündeme gelir. Stonehenge’in farklı yıllar içinde geliştirildiğini, yapımına kabaca 5.000 yıl önce başlandığını ve inşanın son aşamasının MÖ 1500 civarında gerçekleştiğini artık biliyoruz.
Çağlar boyunca Stonehenge ile ilgili farklı hipotezler ortaya atıldı. Bunun sonucunda da çok sayıda turist bu gizemli yere geldi ve birçoğu geri dönerken yanlarına saklamak için taş parçaları aldılar. Sonucunda bu düşüncesiz ziyaretçilerinin hasara neden olmaya devam etmesini önlemek için bölge ziyarete kapatıldı.
Çin seddi
Bir UNESCO Dünya Mirası Alanı ve dünyanın en büyük insan yapımı harikalarından olan Çin Seddi çöller, çayırlar, dağlar boyunca, bir ejderha biçiminde uzanarak yaklaşık 22 kilometrelik bir alanı kaplar.
Başlangıçta insanları Çin’den uzak tutmak için yapılmış olan Çin Seddi, şimdilerde her yıl milyonlarca ziyaretçiyi ağırlamakta. Bunun bir sonucu olarak da Çin Seddi’nin en az üçte ikisi turistler, geliştiriciler ve doğal erozyon dahil olmak üzere çok sayıda dış faktör tarafından harap olmuş durumda. Duvarın büyük bir bölümü yağmacılar tarafından çalınırken, duvarın geniş alanları grafitiler ile tahrip edildi.
Kaynaklar ve ileri okumalar
Which Popular Sites Have Been Ruined by Mass Tourism? Bağlantı: Which Popular Sites Have Been Ruined by Mass Tourism?
YolveMacera
