Doğada Yön Bulmak İçin Bitkileri Pusula Olarak Nasıl Kullanmalıyız?

Bir gün doğada yön bulmak zorunda kalırsanız; güneş, ay, deniz, bitkiler, yıldızlar ve hayvanlar, hepsi doğru yönde ilerlememize yardımcı olabilir.

doğada yön bulmak
Yaprakların dışında, ağaçların güneş alan ke­simlerinde fotosentez daha çok yapıldığı için be­sin de daha fazla üretilir. Bu nedenle birçok ağaç türünde bitkinin güneş alan kısmındaki dallar da­ha uzundur.

Günümüzde GPS’ler ve pusulalarla fazladan bir bilgiye ihtiyaç duymadan yönümüzü kolayca bulabiliyoruz. Ancak bu faydalı araçlar yokken insanlar yönlerini nasıl buluyorlardı? Bu soruya bir cevap olarak gökyüzünü yani yıldızları gözlemliyorlardı diyebilirsiniz. Ama ya hava kapalıyken?

Sonucunda hepimiz bir gün doğada yön bulmak zorunda kalabiliriz. Bu nedenle bazı temel bilgileri aklınızda tutmanız yeterlidir. Birçok bitkiyi pusula ola­rak kullanabiliriz. Ancak bu konuda en güvenilir bitkiler ağaçlardır.

liken
Yosunlar ağacın her yerini kaplayabilir. Bu tamamen çevre ve iklimsel koşullara bağlıdır. Yosunlar, ağaçların kuzeye bakan tarafında daha fazla yayılabilir ama örneğin ağacın güneye bakan kısmı büyüyüp yayılması için uygun bir ortam sunuyorsa buna da hayır demezler. Bu bilgiyi bilmemek doğada yolunuzu kaybetmenize neden olabilir.

Ağaçlar gövdeleriyle bize yönler hakkında bilgi ve­rir çünkü ağaçlar güneşi en çok alan yönde dallarını büyütür. Bu, gün boyunca en fazla güneş ışığına maruz kaldığı için ağaçların güneye bakan tarafında daha fazla dal olacağı anlamına gelir.

Ayrıca ağaç gövdelerinin kuzeye bakan taraf­ları her zaman diğer taraftan daha koyu renkli ve mat olurken güneye yani ışığa bakan tarafları daha açık renkli ve parlak olur. Bu arada küçüklüğümüzden beri bizlere söylenen bir bilgi doğada yön bulmak için ağaçlardaki yosunlardan faydalanmamız biçimindedir. Bu aslında bir mittir.

Gerçekten de yosun gölgede ve nemde büyüdüğü için, genellikle Kuzey Yarımküre’de ağacın kuzeye bakan tarafında daha fazla bulunacaktır. Ancak bu aslında yön bulmak konusunda mümkünse ikinci teyit yönteminiz olmalıdır. Yosunlar bi­ze gerçek kuzeyi göstermeyebilir. Aynı durum ağaçların ve kayaların üzerinde yaşayan likenler için de geçerlidir.

agac

Doğada Yön Bulmak İçin Kullanabileceğiniz Başka Yöntemler de Mevcuttur.

Ülkemizde yön tayin etmek için güzel bir kıla­vuz da meyve bahçeleridir. Bu bağ ve bahçeler ge­nellikle güneye bakan yamaçlarda yer alırlar. Gü­neşin daha az etkili olduğu, dolayısıyla daha serin olan kuzeye bakan yamaçlarda bu tür meyveler ve­rimli bir şekilde yetiştirilemez.

Ağaçların dışında, kamış ya da saz gibi bitkiler de bize yön açısından önemli bilgiler verir. Bu tip bit­kiler salkım şeklindeki çiçeklerini hâkim rüzgârların geldiği yöne doğru yoğunlaştırırlar. Böylece o böl­gedeki hâkim rüzgârların hangi yönde estiğini bili­yorsanız bu tür bitkilere bakarak da yönünüzü tayin edebilirsiniz.

Hercai menekşeler, karahindibalar, bazı zam­baklar, laleler, sütleğenler ve papatya türleri de gü­neş ışığını seven bitkilerdir. Bu nedenle bu türler çiçeklerini her zaman aydınlık olan yöne, yani gü­neş ışınlarının geldiği yöne doğru çevirirler.

Hemen herkesin bildiği gibi ayçiçeği de güneşi takip eden bir bitkidir. Bu özelliği nedeniyle günebakan ismiyle de anılır. An­cak bu bitki her zaman tam olarak güneşi göster­mez. Örneğin yüksek rakımlarda yetiştirilen ayçiçekleri, güneş ışınları eğik geldiği için çoğu kez do­ğu yönünü gösterir. Bu nedenle ayçiçeği çok güve­nilir bir pusula bitkisi değildir.

Tüm bu bilgilerden sonra artık siz de bitkileri biraz gözlemleyerek doğada yönünüzü bulabilir­siniz. Her ne kadar günümüzde pusulalar, GPS’ler yaygınlaştıysa da ormanda yürüyüş yaparken ya da piknikte dolaşmaya çıktığınızda kaybolursanız bu teknolojik aletler yanınızda olmayabilir ve yolunu­zu bulamayabilirsiniz. Bu gibi durumlarda bitkiler size her zaman doğru yönü gösterir.


Kaynaklar ve ileri okumalar

How to navigate using nature. Yayınlanma tarihi: 20 Mayıs 2021. Bağlantı: How to navigate using nature


Size Bir Mesajımız Var

YolveMacera ekibi olarak yaklaşık 25 yıldır yollardayız. Gezmenin, kişinin hoşgörüsünü, yaratıcı yanını ve duyarlılığını artıran bir okul olduğunu ve bu okulun yaşı olmadığını; paylaşmanın da gezmek gibi bir tutku olduğunu biliyoruz. Bu nedenle hem etkinlikler düzenliyor, tutkumuzu paylaşmayı amaçlıyor hem de sizlere kaliteli içerikler üretmeye çalışıyoruz. Bu sitenin tek kazancı sizlere göstermek zorunda kaldığımız reklamlardır. Yüksek okunurluk düzeyine sahip bir web sitesi barındırmak ne yazık ki günümüzde oldukça masraflıdır. Bu konuda bizi anlayacağınızı umuyoruz. Ayrıca siz de bizimle yeni maceralara, mecralara, dostluklara ve paylaşımlara merhaba demek isterseniz bu bağlantıdan topluluğumuza dahil olabilirsiniz.

YolveMacera

Sibel Çağlar

Merhaba. Matematik öğretmeni olarak sürdürdüğüm hayatıma ilerleyen süreçte doğa sporlarını ve içerik üreticiliğini eklemeyi tercih ettim. Bilim, tarih ve coğrafya ilgi alanlarımın başında geliyor. Severek üretiyorum ve ürettiklerimi yayınlıyorum. Yolculuğumda bana eşlik ettiğiniz için teşekkürler.

İlgili Yazılar

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu