Saflığın Simgesi Olan Kardelen Çiçeğinin Hikayesi

Karanlık ve soğuk kış aylarından sonra hepimiz baharın sıcaklığını özlemeye başlarız. İşte bu noktada kardelen çiçeği bize umut verir. Çünkü bu çiçek aslında baharın bir müjdecisidir.

Kardelen çiçeği (Galanthus nivalis), özellikle kışın sonlarına doğru çiçek açan ve genellikle karın erimesiyle ortaya çıkan beyaz çiçekleriyle bilinen bir bitkidir. İlk kez MÖ 370-285 yılları civarında yaşamış doğa bilimci Theophrast tarafından tanımlanan kardelen, zambakgiller (Amaryllidaceae) ailesinden olup, aynı zamanda güzel kokusu ile tanınan nergis çiçeğinin de yakın akrabasıdır.

Kardelenler, genellikle ormanlarda, Ormanların çayırlarla birleştiği noktalarda, dere kenarlarında ve yaklaşık 800-1500 m. arasında bulunan humuslu topraklarda yetişirler. Ancak bu yükseklikler dışında da karşımıza çıkabilirler. Örneğin G. platyphyllus türü Kafkas Dağları’nda 2600 metre civarında yaşamını sürdürür. Ancak Galanthus peshmenii türüne ise Ege Denizi kıyısında denizden sadece 10 m. yükseklikte rastlanır.

Kardelen çiçeği, ucu aşağıya doğru dönük küçük bir beyaz çiçek üretir. Çiçek açıldığında, üç dış yaprakla kaplı üç iç yaprak karşımıza çıkar. Bu çiçeğin dışı hava sıcaklığı çok soğuk olduğunda kapanır. Ancak hava ısınınca yine açılır. Kardelen çiçeği yaprakları ise mavimsi-yeşildir ve uzun ve incedir.

Kardelen Çiçeğinin Folklorik Anlamı

Aslında kardelen çiçeği için farklı kültürlerde farklı anlatılar gelişmiş durumda. Örneğin bir Moldova efsanesi, Lady Spring( Bayan Bahar) ve Winter Witch ( Kış Cadısı) arasındaki kavgayı anlatır. Savaşın bir noktasında Lady Spring’in parmağı kesilir ve kan damlası karı eritir. Bunun sonucunda da bir kardelen çiçeği büyür.

Diğer ülkelerin de anlatılarına göz attığımız zaman hepsinin ortak noktası bu çiçeğin saflık ve masumiyet ile ilişkilendirilmesi olarak görülür. Bu nedenlerle, çeşitli dillerde saflığın çiçeği, gelin çiçeği gibi isimlerle de anılır. Hıristiyanlar için kardelenler, Meryem Ana’nın saflığının ve masumiyetinin sembolüdür. Kışın sonunda ve baharın başında açan ilk çiçek olduğu için umudun da simgesidir.

Kardelen Çiçeğinin Hikayesi

Elbette bizim anlatılarımız arasında da bu çiçekle ilgili bir hatta bir kaç hikaye yer alır. Kısaca birini aktaralım. Günümüzden yıllar önce birbirini çok seven iki çiçek varmış. Bunlardan erkek olan, sevgilisi bahar ayında çiçek açtığında onu diğer çiçeklerden çok kıskanıyormuş. Sonunda erkek çiçeğin aklına bir fikir gelmiş. Baharda binlerce çiçeğin içinde açmak yerine kışın dondurucu soğuğunda açarlarsa diğer çiçekler sevgilisini görmezmiş. Erkek çiçek, fikrini dişi çiçeğe açmış. O da bunu kabul etmiş. Sonucunda ikisi de kışın dondurucu soğuğunda açmak için sözleşmişler.

Bahar bitmiş, yaz geçmiş ve kış gelmiş. Sevgilisine kavuşma hayalleri ile yerinde duramayan erkek çiçek, karın bir yorgan gibi kapladığı toprağı delerek yeryüzüne çıkmış. Bembeyaz karlar içinde o renkleriyle göz kamaştıran sevgilisini aramış, ama bulamamış.

Ümidini yitiren erkek çiçek bir süre sonra üzüntüsünden boynunu eğmiş. Sonrasında da soğuğun şiddetine daha fazla dayanamayarak hayatını kaybetmiş. İşte o günden sonra aşkı için kışın dondurucu soğuğuna bile aldırmadan karların içinde açan çiçeğe kardelen ve ona sadık kalmayıp aldatan sevgiliye de hercai adı verilmiş.

Boynu bükük kardelen çiçeğinin hikayesi insanları çok etkilemiş olacak ki, o günden sonra kardelen ve hercai adına sayısız şiirler yazılmış ve şarkılar bestelenmiş. Kardelenler ile kış aylarında yüksek yerlere çıktığınız zaman karşılaşabilirsiniz. Umarız sizler de bir gün şehrin kalabalığından kaçarak aşık çiçek kardelenleri görmeye gidebilirsiniz.

Ancak son olarak üzücü bir not daha düşelim. Türkiye’den ihraç edilen çiçek soğanlarının en önemlisi olan kardelenler bu ekonomik özellikleriyle uzun yıllardan beri doğadan sökülmektedir. Bu nedenle bilinçsizce toplanan kardelenler, bugün yok olma aşamasına gelmiş durumdadır.

Yazının devamında ayrıca göz atmak isterseniz: Kiri Ağacı: Dünyayı Kurtarabilecek Mucize Ağaç

Kaynaklar ve İleri okumalar için: