Kiri ağacı veya yaygın olarak bilinen adıyla Pavlonya, küresel ısınmaya, çevre kirliliğine ve ekosistemin çölleşmesine karşı büyük yardımı olduğu için gezegeni kurtarabilecek bir ağaçtır. Aslında birçok kültürde bu nedenle “geleceğin ağacı” olarak bilinir.
Kiri ağacı, pembe leylak rengi çiçekleri nedeniyle dünyanın en güzel ağaçlarından biri olarak kabul edilir. Bu nedenle günümüzde daha çok bir süs bitkisi olarak kullanılmaktadır. Doğu Asya kökenli bir bitkidir. Daha çok Japonya ve Kore’den bulunan bu ağaç, Çin ve Güneydoğu Asya gibi Asya’nın diğer birçok bölgesinde de günümüzde yetiştirilmektedir.
Aynı zamanda en fazla oksijen üreten ağaçtır. Aynı diğer ağaçlardan en az on kat daha fazla karbondioksiti emer. Yetişkin bir ağaç günde 21,7 kg’a kadar CO2 yakalayabilir. Çok hızlı büyüyen kiri ağacı sadece 8 yıl gibi kısacık bir sürede 40 yaşındaki bir meşe ağacının boyuna erişir. Kiri ağaçları 27 metreye kadar büyür ve iyi koşullarda yaklaşık 100 yıl yaşar.
Gövde çapı 7 ila 20 metre arasında olup, aynı gövdeden en az 5 kez filizlenebilirler. En hızlı büyüyen ağaçlardan biri unvanına sahip olan Kiri ağacı, ormansızlaşmayla mücadelede büyük bir müttefiktir. Ve dünyanın herhangi bir yerinde kolayca filizlenip büyüyebilmesi de dikkat edilmesi gereken bir diğer husustur.
Kiri Ağacının Tarihi
Bu ağacın tarihi 2600 yıl öncelere dayanıyor. Çin Kralı Yui’nin kral tabutu dahil; tarih öncesi çağlarda da kullanıldığı; yapılan araştırmalar sonucunda bulunmuş durumda. Çin’deki efsaneleri de hayli ilginç. Eskiden, yeni doğan kız bebeklerinin adına bir kiri ağacı dikilirmiş.
Evlenme çağına gelince de kesilir ve evindeki ahşap malzemelerin yapımında kullanılırmış. Yine bir dönem; 500’lük Japon yeninde ve ülkeye katkı sağlayanlara verilen nişan üzerinde de kiri ağacı sembolü kullanılmış.
Kiri Ağacının Faydaları
Derine inen kökleriyle bu ağaç erozyonu önleme potansiyeline sahiptir. Kerestesi oldukça kıymetlidir. Ateşe dayanıklıdır. Bambudan bile daha hafiftir ve rahatça işlenebilmektedir. Bu gibi nedenlerden ötürü bu ağaç dondurma sapı yapımından, kalem cetvel üretimine, mobilyacılıktan, kaplamaya kadar geniş bir alanda ham madde olarak kullanılmaktadır.
Kiri ağacının gösterişli çiçekleri leylak rengindedir ve filizlendiklerinde ağacı tamamen kaplayabilir. Azotça zengin yaprakları 40 cm genişliğe ulaşır ve kışın döküldüklerinde toprağı zenginleştirerek besleyici bir gübre görevi görür.
Çiçekler kokulu ve nektar bakımından zengindir, bu da arılar ve diğer nektar tüketicileri için bol miktarda besin kaynağı olabileceği anlamına gelir.
Kısacası bu ağacı benzersiz kılan bir çok özellik mevcuttur. Dünyadaki en hızlı büyüyen ağaç olması; tohumdan yetişmesi ve sekiz yıl gibi kısa bir sürede, kırk yıllık bir meşe ağacının boyuna erişmesi en büyük avantajı.
Bilim insanları sanayileşmenin acı göstergesi olan hava kirliğini bu ağacın azaltacağı konusunda hemfikirler. Ayrıca, uç derece sıcaklıklara uyum sağladığı için gezegenin çölleşmesine karşı büyük bir yardım olarak kabul edilirler.
Bu amaçla dünya genelinde yaygınlaşması için kolları sıvamışlar bile. Örneğin geçtiğimiz yıllarda, ABD’nin Teksas Eyaleti’nde “Kiri Devrimi” yapıldı. Bölgeye bir milyon kiri ağacı eken Teksaslılar aşırı kirlenen toprak, hava ve su yüzünden son yıllarda bazı sağlık sorunları yaşıyordu.
Bu ağacın köklerinin toprağı da temizleme özelliği olduğu bilindiği için bu sayede sorunlarını aşmayı düşünüyorlar.
Ayrıca, yüksek kaliteli kereste talebini karşılamak ve sürdürülebilir ormancılık uygulamalarını güçlendirmek için Avustralya, Yeni Zelanda ve Kuzey ve Güney Amerika’daki ülkelerde Paulownia ağaç yetiştiriciliğine yönelik programlar devam ediyor. Örneklerinin artması dileğimizle…
Göz atmak isterseniz
- Baobab Ağaçları Neden Yaşam Ağacı Olarak da Bilinir?
- Ağaçları Korumak İçin 21 Neden
- Ölü Ağaçlar Sanılandan Çok Daha Fazla Şeye Yarar
- Houtouwan: Çin’de Bulunan Doğa Tarafından Yutulmuş Terk Edilmiş Bir Köy
- Geri Dönüşlerinden 25 Yıl Sonra YellowStone Kurtlarını Başka Sorunlar Bekliyor
Kaynaklar ve ileri okumalar:
- Kiri Tree , The Empress That Can Save The Whole Planet; bağlantı: https://earthbuddies.net/kiri-tree/
- Plant 30 billion trees per year to extract CO2 and return to 350 ppm; Bağlantı: https://www.climatecolab.org/
YolveMacera
