Efsanelere konu olmak için doğmuş yerler vardır. Bunlardan biri de Kuzey İrlanda’daki Devler Geçidi ya da Devler Kaldırımı olarak bilinen bölgedir. Bunun nedeni de benzersiz bir jeolojik oluşuma ev sahipliği yapmasıdır.
1986 yılında UNESCO tarafından Dünya Mirası Alanı ilan edilen bu bölge, İrlanda’daki Antrim bölgesinde, Bushmills köyünden yaklaşık 5 kilometre uzakta bulunuyor. Eşsiz görünümü, onu ülkedeki en çok ziyaret edilen turistik yerlerden biri haline getiriyor.
Bu kıyı çıkıntısı, benzersiz düz kenarlara sahip, birbirine kenetlenen en az 40.000 bazalt sütundan oluşuyor. Ancak bu kadar çok ziyaretçiyi kendisine çekmesinin nedeni sadece ilginç jeolojik oluşumu değil. Burası aynı zamanda yöresel efsaneler ile de bağlantılı.
Devler Geçidi Efsanesi Nedir?
Eski İrlandalılar için burası sayısız efsanenin arka planıydı. Bu mitlerle ilgili ana kahramanlardan biri efsanevi İrlandalı kahraman Finn MacCool’dur. Finn McCool, genellikle dev bir karakter olarak tasvir edilir ve birçok hikaye ve maceranın merkezi karakterlerinden biridir. İrlanda mitolojisinin Fenian Döngüsü’nde yer alır. Finn McCool’a ait en ünlü hikayelerden biri Devler geçidini yapmasıdır.
Bu efsaneye göre Finn McCool, İskoçya’da yaşayan diğer bir dev olan Benandonner ile savaşmak için bir köprü olarak bu yolu inşa etmiştir. Ancak Benandonner’ın kendisinden çok daha iri olduğunu gören Finn, kurnazlığa başvurur. Kendisini bir bebek gibi göstermek için karısı Oonagh tarafından beşikte emziriliyormuş gibi davranır. Bunu gören Benandonner, bu kadar büyük bebeğin babasının olası devasa boyutundan korkar ve devler geçidinden geri kaçar.
Evrensel efsanevi figür Finn MacCool’un bu hikayeye uyarlandığı kesindir. Bunun nedeni Finn’in genellikle İrlanda mitolojisinde bir dev olarak değil, olağanüstü yeteneklere sahip bir kahraman olarak tanımlanmasıdır. Ancak bu efsanenin bazı gerçeklerle de ilişkisi vardır. Bu gerçek, İskoçya’nın Hebrid Adaları’ndaki kanalın hemen karşısında yer alan ve bir zamanlar Devler Geçidi ile aynı lav akışının bir parçası olan Fingal Mağarası’dır.
Fingal Mağarası Staffa Adası olarak bilinen İskoç Hebridler Adaları’nın bir parçasıdır ve bu adalar, İskoçya’nın batı kıyısında yer almaktadır. Fingal Mağarası’nın en dikkat çekici özelliği, altıgen bazalt sütunları ile kaplı olmasıdır. Adanın kendisi ıssız olsa da mağara onu popüler bir turistik yer haline getirmiştir. İskoç Gal mitolojisinde Fingal, Finn MacCool’un adıdır. Bu efsane, geçit ve mağara bir bakıma İrlanda ile İskoçya’yı birbirine bağlar ve onların ortak antik kimliklerine işaret eder.
Devler Geçidi Nasıl Oluştu?
Gerçek elbette savaşan devler kadar ilgi çekici değildir. Bu yapıyı tam olarak anlayabilmek için günümüzden çok öncesine, Kuzey İrlanda ve İskoçya’nın jeolojik açıdan çok hareketli olduğu döneme gitmek gerekir.
Günümüzden 66 ila 56 milyon yıl önce süren Paleosen jeolojik döneminde Devler Geçidi’nin oluşumunu açıklayabilecek benzersiz şeyler yaşandı. Bu dönemde, bir asteroit çarpması, tüm canlı türlerinin, özellikle de karasal dinozorların %75’ini yok etti.
Bu çağ aynı zamanda, Dünya’nın ikliminde büyük değişikliklere neden olan çok sayıda patlama olan yoğun volkanizma ile de işaretlendi. Ve İrlanda’daki bu eşsiz sütunlu bazalt kütlesinin, bu volkanik patlamalardan birinin doğrudan sonucu olduğu kesindir. Aslına bakılırsa, bugünkü Devler Geçidi, o çok eski zamanlarda var olan çok daha büyük bir kara kütlesinin bir kalıntısıdır.
Her ne kadar Devler Geçidi en iyi bilineni olsa da buna benzer formlar dünyanın başka yerlerinde de karşımıza çıkmaktadır. Bunların her biri, milyonlarca yıl önce ilkel yaşam formlarının, acımasız asteroit çarpmalarının ve dünya çapında tekrarlanan volkanik patlamaların hüküm sürdüğü Dünya gezegeninin çalkantılı ve son derece şiddetli jeolojik tarihine mükemmel bir bakıştır.
Devler Geçidinden sonra Kosta Rika’da Bulunan Gizemli Taş Küreler hakkında bilgi edinelim.
Kaynaklar ve ileri okumalar için
- Giant’s Causeway: The Fascinating Legend Behind Ireland’s Most Famous Landmark. yayınlanma tarihi: 25 Mayıs 2022; Bağlantı: Giant’s Causeway: The Fascinating Legend Behind Ireland’s Most Famous Landmark
- Geologic Wonders and the Legend of Finn McCool; yayınlanma tarihi: 5 temmuz 2012; bağlantı: Geologic Wonders and the Legend of Finn McCool
- MacLean, P. J. 1890. An Historical, Archæological and Geological Examination of Fingal’s Cave in the Island of Staffa. Rewritten and Enlarged from the Original Report Made to the Smithsonian Institution, in the Year 1887. R. Clarke & Company.
YolveMacera
