İnkaların Saklı Şehri Machu Picchu’da Gerçekte Kimler Yaşamıştı?

Peru’da And Dağlarının yükseklerinde dünyanın en göz alıcı kentlerinden birinin kalıntıları yer alır. Bu muhteşem kent günümüzden yaklaşık 500 sene evvel, kral Pacdacutec Yupangui adına inşa ettirilmiş Machu Picchu’dur.

Machu Picchu hayli ilgi çekici bir bölgedir ve dünya üzerinde bu bölgenin bir benzerine çok nadiren rastlayabilirsiniz. Bölgenin rakımı 2429 metredir. Burada manzara nefesinizi kesebilir, gerçekten de o yükseklikte nefes alabilmek de hayli zordur. Bu nedenle aslında bölgeyi ziyaret eden çoğu turist yüksek irtifa hastalığına yakalanır, bu nedenle de ziyareti genellikle kötü geçer.

Çok iyi korunmuş olan bu yerleşim yeri iki büyük dağın, Machu Picchu ve Huayna Picchu’nun arasındaki sırtta bulunmaktadır. Beş yüz metre aşağısında hızla akan Urubamba Nehri kenti üç yandan sarmaktadır. Bugün bölge, küresel bir turistik cazibe merkezi ve sömürge öncesi Latin Amerika tarihinin bir simgesi olsa da temelinde bir zamanlar bir imparatorun kraliyet sarayı olarak hizmet etmiştir. Yerleşim 1450’lerde, yani 15. yüzyılda kurulmuş ve İspanyol İstilası sırasında 1532 yılında da terk edilmiştir

İnka imparatorluğu bir zamanlar Güney Amerika’daki nefes kesen And Dağları boyunca 2 milyon kilometrekarelik geniş bir alanı yönetiyordu. 1438’de ilk hükümdar Pachacuti Inca Yupanqui tarafından kuruldu ve İspanyollar tarafından sömürgeleştirilmeden önce 1533’te zirvesine ulaştı.

İmparatorluğun kalbinde başkent Cusco vardı ve yakınlarda Pachacuti’nin görkemli sarayı Machu Picchu bulunuyordu. Machu Picchu, kraliyet ailesi ve misafirleri tarafından mayıs-ekim ayları arasındaki kurak mevsimde ziyafet çekmek, dans etmek, şarkı söylemek ve avlanmak için ziyaret edildi. Sarayın bakımı yıl boyunca burada yaşayan birkaç yüz hizmetçi tarafından sürdürülüyordu.

Bu hizmetçiler saray duvarlarının dışındaki mezarlıklara gömüldü. Bu insanlar genç yaşta evlerinden seçilip kalıcı olarak devlet, aristokrat veya dini hizmetlere atanan kişilerdi. Machu Picchu’ya vardıktan sonra hayatlarının geri kalanını kraliyet malikanesine hizmet ederek geçireceklerdi. Bu insanların Machu Picchu’ya gelme sürecinde ne kadar (eğer varsa) zorlamanın söz konusu olduğunu bilmesek de, kemiklerin analizleri onların rahat bir hayat yaşadıklarını gösteriyor

Machu Picchu Aslında İnka’ların Kayıp Şehri Değildi

Kaşif Hiram Bingham, 1911 yılında Machu Picchu ile karşılaştığında aslında Vilcabamba olarak bilinen farklı bir şehir arıyordu. Burası, 1532’de İspanyol istilacıların gelmesinden sonra İnkaların kaçtığı gizli bir başkentti. Zamanla İnka’nın efsanevi Kayıp Şehri olarak ünlenmişti. Bingham, hayatının çoğunu Machu Picchu ile Vilcabamba’nın aynı şey olduğunu savunarak geçirdi.

1956’daki ölümüne kadar bu teorinin yanlışlığı kanıtlanamadı. (Gerçek Vilcabamba’nın Machu Picchu’nun batısındaki ormanda inşa edildiğine inanılıyor.) Dünyayı Machu Picchu’yla tanıştıran Hiram Bingham, 1913’te “İnkaların iyi mühendisler olduğunu” yazmıştı. İnkalar gerçekten büyük mimarlar ve mühendislerdi.

Machu Picchu Mühendisleri Zamanlarının Çok Ötesindeydi

İnka İmparatorluğu’nun en güzel binalarındaki taşlarda harç kullanılmadı. Bu taşlar o kadar hassas kesilmiş ve birbirine o kadar yakın yerleştirilmiş ki, aralarına kredi kartı bile giremiyor. Bu bina tarzının bariz estetik faydalarının yanı sıra mühendislik avantajları da vardır.

Peru sismik açıdan istikrarsız bir ülkedir (hem Lima hem de Cusco depremlerle yerle bir olmuştur) ve Machu Picchu da iki fay hattının üzerine inşa edilmiştir. Aslına bakarsanız bu inşaat yöntemi olmasaydı buradaki binaların çoğu uzun zaman önce çökmüş olurdu.

İnkalar en çok güzel duvarlarıyla hatırlansa da inşaat mühendisliği projeleri de inanılmaz derecede gelişmişti. Bugün gördüğümüz düz alanın yaratılması kolay bir süreç olmamıştı. Hatta araştırmacılar, Machu Picchu’da yapılan inşaatın yüzde 60’ının yeraltında olduğunu tahmin ediyor. Bunların büyük bir kısmı derin bina temellerinden ve drenaj olarak kullanılan kırılmış kayalardan oluşuyor.

 Dünyanın Yeni Yedi Harikasından biri olarak seçilen Machu Picchu’ya gitmek pek çok şeydir ama bunu ucuza halletmek kolay iş değildir. Cusco’dan tren bileti yüz dolar civarındadır ve giriş ücretleri seçtiğiniz seçeneğe bağlı olarak 47 ila 62 dolar arasında değişmektedir.

Bu arada  İnka harabelerinin bulunduğu alana kısmen otobüsle gidip gelmeniz de olasıdır ancak bunun için ek 24 dolar daha ödemeniz gerekecektir. Ancak elbette yürümekten korkmuyorsanız araçsızda bölgeye gidip gelmeniz olasıdır. Sonuç olarak harcayacağını emek 1983’te UNESCO tarafından “Dünya Mirası” kapsamına alınan bölgeyi gördükten sonra tatlı bir keyfe bırakacaktır.

Bu arada milli parklardaki açıklayıcı tabelalara alışmış ziyaretçiler için son bir not. Bölgenin en tuhaf yanlarından biri de sitenin kalıntılar hakkında neredeyse hiç bilgi vermemesidir. Bu nedenle bölgeye gitmeden önce yeterince bilgi ve bir harita edinmeniz önemlidir.

Bu arada günde döneme göre 200- 400 kişinin tırmanmasına izin verilen Huayna Picchu’ya tırmanmak isteyebilirsiniz. (Machu Picchu’nun birçok fotoğrafının arka planında görünen, küçük yeşil tepe.) Burası manzarayı izlemek için en iyi yerlerden birisidir, ancak o şanslı kişilerden biri olmanız için biraz acele etmeniz gerekecektir. Ancak hatırlatalım. Görselde de gördüğünüz gibi bu zirveye ulaşmak asla kolay bir süreç değildir.

Yazının devamında ayrıca göz atmak isterseniz: Moray Kalıntıları: İnkalar Bu Gizemli Terasları Neden Yaptı?

Kaynaklar ve ileri okumalar

• Salazar L, Burger R, Forst J, Barquera R, Nesbitt J, Calero J, Washburn E, Verano J, Zhu K, Sop K, Kassadjikova K, Ibarra Asencios B, Davidson R, Bradley B, Krause J, Fehren-Schmitz L. Insights into the genetic histories and lifeways of Machu Picchu’s occupants. Sci Adv. 2023 Jul 28;9(30):eadg3377. doi: 10.1126/sciadv.adg3377. Epub 2023 Jul 26. PMID: 37494435.
• Who lived at Machu Picchu? DNA analysis shows surprising diversity at the ancient Inca palace. Yayınlanma tarihi: 26 Ağustos 2023. Kaynak site: Conversation. Bağlantı: Who lived at Machu Picchu? DNA analysis shows surprising diversity at the ancient Inca palace
• Discover 10 secrets of Machu Picchu. Yayınlanma tarihi: 6 Kasım 2023. Kaynak site: National Geographic. Bağlantı: Discover 10 secrets of Machu Picchu

Size Bir Mesajımız Var

YolveMacera ekibi olarak yaklaşık 25 yıldır yollardayız. Gezmenin, kişinin hoşgörüsünü, yaratıcı yanını ve duyarlılığını artıran bir okul olduğunu ve bu okulun yaşı olmadığını; paylaşmanın da gezmek gibi bir tutku olduğunu biliyoruz. Bu nedenle hem etkinlikler düzenliyor, tutkumuzu paylaşmayı amaçlıyor hem de sizlere kaliteli içerikler üretmeye çalışıyoruz. Bu sitenin tek kazancı sizlere göstermek zorunda kaldığımız reklamlardır. Yüksek okunurluk düzeyine sahip bir web sitesi barındırmak ne yazık ki günümüzde oldukça masraflıdır. Bu konuda bizi anlayacağınızı umuyoruz. Ayrıca siz de bizimle yeni maceralara, mecralara, dostluklara ve paylaşımlara merhaba demek isterseniz bu bağlantıdan topluluğumuza dahil olabilirsiniz.

YolveMacera