Bazı yerler, hem doğanın olağanüstü gücünü hem de insanların hayal gücünü yansıtan hikayelerle efsanevi bir statü kazanır. Kuzey İrlanda’daki Devler Geçidi, bu türden bir yer olarak öne çıkar.
UNESCO Dünya Mirası Alanı olarak tanınan bu bölge, Antrim kıyılarında, Bushmills köyüne yaklaşık beş kilometre uzaklıkta yer alır ve eşsiz bazalt sütunlarıyla her yıl binlerce ziyaretçiyi kendine çeker.
Devler Geçidi’nin en dikkat çekici özelliği, birbirine kenetlenen yaklaşık 40.000 bazalt sütundan oluşmasıdır. Bu sütunların büyük bir kısmı altıgen şeklinde olup, petek görünümlü bir düzen oluşturur.
Kareden ongene kadar farklı yüzeylere sahip olabilen bu sütunlar, volkanik bir patlama sonucu lav akışlarının soğuması ve büzülmesiyle yaklaşık 60 milyon yıl önce oluşmuştur. Lavın yavaş soğuması sırasında çatlama, sütunların bugünkü benzersiz şekillerini almasına yol açmıştır.
Milyonlarca yıl süren erozyon ise bu bazalt sütunlara eşsiz formlar kazandırmıştır. Arı peteğini andıran dokusu, doğal bir olaydan çok insan eliyle yapılmış bir yapıyı düşündürür. Bu jeolojik harika, yalnızca bilim insanlarının değil, aynı zamanda hayal gücü geniş olan herkesin ilgisini çeker.
Devler Geçidi Efsanesi Nedir?
Eski İrlandalılar, Devler Geçidi’ni yalnızca doğal bir oluşum olarak değil, aynı zamanda birçok efsanenin arka planı olarak görmüştür. Bu efsanelerin en tanınmış kahramanı ise Finn MacCool’dur. İrlanda mitolojisinin Fenian Döngüsü adlı kısmında yer alan bu efsanevi karakter, olağanüstü yetenekleri ve gücüyle bilinir. Finn MacCool, hem İrlanda hem de İskoçya halk hikayelerinde sevilen bir figürdür ve ismi birçok yer ve anıtla ilişkilendirilmiştir.
Finn MacCool hakkında anlatılan en ünlü hikayelerden biri, Devler Geçidi’nin inşasıdır. Efsaneye göre, Finn, İskoçya’da yaşayan ve kendisiyle rekabet eden bir başka dev olan Benandonner ile karşılaşmak için bir köprü inşa eder. Bu köprü, Devler Geçidi olarak bilinen sütunlardan oluşmaktadır. Ancak Finn, İskoç dev Benandonner’ın kendisinden çok daha büyük olduğunu fark edince, savaşmak yerine bir kurnazlık planı yapar.
Finn’in karısı Oonagh, kocasını bir bebek gibi göstermek için onu beşiğe yatırır ve emziriyormuş gibi davranır. Devasa boyutlardaki “bebeği” gören Benandonner, bu kadar büyük bir bebeğin babasının ne kadar korkunç bir dev olabileceğini düşünerek korkuya kapılır. Hızla İskoçya’ya geri döner ve Devler Geçidi’nin kendisine ait kısmını yıkarak izlerini siler.
Devler Geçidi efsanesi, jeolojik gerçeklerle mitolojik hikayelerin kesişim noktasında yer alıyor. Hikayede geçen köprü benzetmesi, İskoçya’nın Hebrid Adaları’ndaki Fingal Mağarası ile Devler Geçidi arasında güçlü bir bağlantı kurar.
Jeolojik olarak, bu iki bölge bir zamanlar aynı lav akışının parçasıydı. Fingal Mağarası’nın altıgen bazalt sütunları, Devler Geçidi’nde görülen sütunlara oldukça benzerdir. Bu doğal benzerlik, hikayenin coğrafi gerçeklerden esinlenmiş olabileceğini düşündürmektedir.
Devler Geçidi, kuşkusuz dünyadaki en ünlü bazalt sütun oluşumlarından biri olsa da, bu tür yapılar dünyanın başka yerlerinde de bulunmaktadır. Her biri, Dünya’nın çalkantılı ve şiddetli jeolojik geçmişine ışık tutan benzersiz jeolojik pencereler sunar.
Bu oluşumlar, milyonlarca yıl öncesine, ilkel yaşam formlarının mücadele ettiği, devasa asteroit çarpmalarının gezegeni şekillendirdiği ve volkanik patlamaların yeryüzünü sürekli dönüştürdüğü dönemlere dayanır. İzlanda’daki Svartifoss Şelalesi, ABD’deki Columbia Nehri Platosu ve Hindistan’daki Dekkan Tuzakları, Devler Geçidi’yle benzer şekilde, bazalt sütunların doğal güzelliğini sergileyen yerler arasında sayılabilir.
Devler Geçidinden sonra Kosta Rika’da Bulunan Gizemli Taş Küreler hakkında bilgi edinelim.
Kaynaklar ve ileri okumalar için
- Giant’s Causeway: The Fascinating Legend Behind Ireland’s Most Famous Landmark. yayınlanma tarihi: 25 Mayıs 2022; Bağlantı: Giant’s Causeway: The Fascinating Legend Behind Ireland’s Most Famous Landmark
- Geologic Wonders and the Legend of Finn McCool; yayınlanma tarihi: 5 temmuz 2012; bağlantı: Geologic Wonders and the Legend of Finn McCool
- MacLean, P. J. 1890. An Historical, Archæological and Geological Examination of Fingal’s Cave in the Island of Staffa. Rewritten and Enlarged from the Original Report Made to the Smithsonian Institution, in the Year 1887. R. Clarke & Company.
YolveMacera
