Yaklaşık 3.500 yıl önce inşa edilen Dev Memnon heykelleri, III. Amenhotep’in Luxor şehrinin yanındaki mezarını koruyorlar. Fakat nöbetçilerden biri aslında pek de sessiz bir nöbet geçirmiyor gibi gözüküyor. Rivayete göre bu heykel bir zamanlar şarkı söylüyordu.
Bu ilginç şarkıya ilk tanıklık, MÖ 20 yılında bir gezi sırasında sesleri duyan Yunan tarihçi ve coğrafyacı Strabon’a aittir. Aslında elbette bu tam olarak bir şarkı değildi. Anlaşılan bu dev heykellerden kuzeyde olanından güneşin batışından sonra kadın sesine benzer tiz bir ses geliyordu. Buna birçok seyyah gibi imparator Hadrian ile karısı kraliçe Sabina’ nın da tanık olduğu bilinmektedir.
M.S. 130 yılında heykeli ziyaret eden Romalı soylu Julia Balbilla heykelin bacağına yazdığı şiirde, sesi “çınlayan bronza” benzetmişti. İnanışa göre, bu ses, Troia savaşlarında Akhilleus tarafından öldürülen Etiyopyalı Memnon’un annesi Eos’u selamlamak için çıkardığı sesti.
Memnon Şafak tanrıçası Eos’la Troya kral soyundan olan Tithonos’un oğludur. Memnon aynı zamanda Troya savaşının İlyada’da anlatılan bölümünün sonrasını ele alan Aithiopis adlı destanın kahramanıdır.
Memnon Heykellerinin Çıkardığı Ses Gerçekte Neydi?
Günümüzde arka planlarında bulunan Ölüler tapınağından geriye hiçbir kalıntı ulaşmadığı için Nil Nehri’nin batı kıyısındaki bu iki dev, koskoca bir düzlüğün ortasında oturur gibidir. Özgün yükseklikleri 21 m olan bu oturan devler, Heliopolis’ deki taş ocağından tek parça olarak yontulmuş ve büyük bir olasılıkla Nil üzerinde sallarla taşınarak buraya getirilmişlerdir.
Görünüşe göre ses, M.S. 200 yılında Roma İmparatoru Septimus Severus heykelin onarılmasını emrettiğinde kesildi. Günümüzde bu ipucundan yola çıkarak antik gezginlerin duyduğu sesin sırrını açıklayabiliyoruz.
Antik kayıtlara göz attığımızda, bu ses ile ilgili söylemler, MÖ 27’de yaşanan bir depremin sonrasında başlıyor. Bu depremde heykellerden birisinin hasar aldığı biliniyor. Bu bilgiden yola çıkan bilim insanları ve araştırmacılar bu sesler ile ilgili bazı teoriler ileri sürüyorlar. Bazı teoriler, bunun rüzgar nedeniyle çatlaklardan yankılanan sesler olduğunu; kimisi de gündüzün sıcağın etkisiyle ısınan taşların, akşam serinliğinde doğal daralmasına bağlıyor.
Gerçek sebep ne olursa olsun kesin olan bir şey var ki, sesler heykeller onarım gördükten sonra kesiliyor. M.S. 200 yılından beri Memnon Heykelleri sessiz bir biçimde meraklı ziyaretçilerini bekliyor.
Antik Mısır’da Sanal Bir Tura Çıkmak İster misiniz?
Eğer yazımızı buraya kadar okuduysanız sizi sanal iki tura çıkartalım. Üç boyutlu turlar, antik Mısır kalıntılarını etkileyici bir şekilde gözler önüne seriyor. Tıpkı Google Street View’de olduğu gibi harabelerin arasında sanal olarak yürüyebiliyorsunuz.
Sunulan turlardan biri olan Menna Mezarı turu, 18. Hanedan’ın (MÖ 1549 ila 1292) seçkin mezarlarından en çok ziyaret edilen ve en iyi korunanlardan biri. Teb Nekropolü’nde (bugünkü Luksor) bulunan mezar, iyi korunmuş tablolarıyla ünlü.
Menna hakkında fazla bir şey bilinmiyor ama mezarı, Mısır’ın üst sınıfındaki hayatı hakkında ipuçları sunuyor. Türbesinde bulunan unvanlar, firavunun tarlalarını ve güneş tanrısı Amun-Ra tapınağını da denetleyen bir kâtip olduğunu gösteriyor.
Araştırmacılar, mezarında tasvir edilen sahnelere bakarak Menna’nın tarlaları ölçen, borcunu ödemeyenleri adalete teslim eden, tarla işlerini denetleyen ve mahsulün verimini kaydeden heyetleri denetleyen birisi olduğunu kabul ediyor. Tura katılmak için: Menna’nın mezarı
Bir başka seçenek olan Kraliçe III. Meresankh Mezarı’nın sanal turu ise kraliçenin dinlenme yerini gösteriyor. Harvard Üniversitesi Gize Projesi’ne göre, bu mezar Kraliçe III. Meresankh ve kraliyet ailesinin oyulmuş ve boyalı sahnelerini, ayrıca hizmetlilerini, zanaatkarlarını ve cenaze rahiplerini gösteriyor. Tura katılmak için: Kraliçe III. Meresankh Mezarı
Umarız turlarda keyif almışsınızdır. Ayrıca göz atmak isterseniz: Hindistan’daki 1600 Yıllık Ashoka Sütunu Neden Hiç Paslanmadı?
Kaynaklar ve ileri okumalar:
- Colossi of Memnon: The ‘Singing’ Statues; yayınlanma tarihi: 22 Haziran 2016; Bağlantı: https://www.amusingplanet.com/
- Did the Colossi of Memnon used to sing at sunrise?; Bağlantı: https://science.howstuffworks.com/
YolveMacera
