Tac Mahal, Babür imparatoru Şah Cihan tarafından sevgili karısı Mümtaz Mahal için yaptırılan nefes kesici beyaz mermer bir türbedir. Hindistan, Agra yakınlarındaki Yamuna Nehri’nin güney kıyısında yer alan Tac Mahal’in inşası 22 yıl sürmüş ve 1653’te tamamlanmıştır. Dünyanın Yeni Harikalarından biri olarak kabul edilen bu zarif anıt, simetrisi, yapısal güzelliği, karmaşık kaligrafisi, işlemeli değerli taşları ve muhteşem bahçesi ile ziyaretçileri hayrete düşürür. Bir eş adına yapılan bir anıttan daha fazlası olan Tac Mahal, Şah Cihan’ın zamansız ölen ruh eşine kalıcı bir aşkın ilanı olarak bilinir.
Şairlere, ressamlara ve müzisyenlere ilham veren ve büyülü dünyasını renk, kelime ve notalara dökmeye çalıştıkları Tac Mahal onu anlatmaya ve görüntülemeye çalışan kişiler tarafından bugün dünyada en çok ziyaret edilen yerlerinden biridir.
Tac Mahal’in Öyküsü
Tac Mahal’in öyküsü, bir zamanlar Moğol İmparatorluğu’nun başkenti olan Agra kentinde başlıyor. 21 yaşındaki Banu Begüm, Moğol İmparatoru Cihangir’in üçüncü oğlu olan Prens Khurram ile evleniyor. Birbirlerini çok seven çift evlilikleri boyunca birbirinden ayrılmıyor. 1628 yılında Khurram kral olarak “Dünyanın kralı” anlamına gelen Şah Cihan adını alınca Banu Begüm de “Sarayın ve zamanın eşsiz yücesi” anlamına gelen Mümtaz Mahal olarak anılmaya başlıyor.
Ne yazık ki Mümtaz Mahal’in kraliçeliği çok uzun sürmüyor, 18 yıllık evliliğin, yedisi yaşayabilen on dört çocuk doğumunun ardından, eşiyle birlikte yaptıkları bir yolculuk sırasında doğum yaparken 39 yaşında hayata veda ediyor. 1631 yılındaki bu ölümün ardından Şah Cihan’ın, saraydaki matemi tam iki yıl sürüyor. Bu süre boyunca sarayda müzik çalınmıyor, hiçbir ziyafet, kutlama yapılmıyor. İki yıl sonra yapımına başlanması emrini verdiği anıt mezar Şah Cihan’a biraz daha yaşama gücü veriyor.
Eşinin tüm dünyanın hiçbir zaman unutamayacağı bir anıt mezarı olsun istiyor, sevginin anıtı olacak, cennetin bahçesi olacak bir mezar. Anıt mezarın yeri olarak etrafı tamamen açık bir düzlük olan Yamuna nehri kıyısındaki bir bahçe seçiliyor. Bu seçimdeki önemli kriterlerden biri de burasının Şah Cihan’ın yaşadığı Agra Kalesi’nden kolaylıkla görünebilir olmasıydı. Çünkü bu şekilde Şah Cihan da eşinin sevgisini simgeleyen bu anıt mezarı dilediği gibi izleyebiliyordu. Şah Cihan, eşi için yaptırdığı bu eşsiz eseri yalnızca 8 yıl ziyaret edebildi. 1658 yılında oğlu tarafından esir alınarak yaşadığı Agra Kalesi’nde bir odaya hapsedildi. Şah Cihan’ın yaşamı bu kalede son buldu ve sonunda o da Tac Mahal’e eşinin yanına gömüldü.
Tac Mahal’in Yapılışı
Babür İmparatorluğu, Şah Cihan’ın saltanatı sırasında dünyanın en zengin imparatorluklarından biriydi. Bu nedenle anıtın yapımı esnasında hiçbir kısıtlama yapılmadı. Yapımı hızlandırmak için, tahmini 20.000 işçi getirildi ve yakınlarda Mumtazabad adlı bir kasabaya yerleştirildi. Tac Mahal’in kubbesi Mimar Sinan’ın öğrencileri tarafından yapılmıştır. Caminin yazılarında da Türk hattatların imzası bulunur. Eserin asıl mimarının ise İranlı olduğu bilinmektedir.
Günümüzde Tac Mahal
Yeryüzündeki en gözde anıt mezarlardan Tac Mahal, Hindistan’ın sembollerinden biri olmasının yanı sıra 1983 yılından beri UNESCO dünya mirası listesi içinde yer alıyor. Tac Mahal, her yıl 2,5 milyon ziyaretçiyi ağırlıyor. Bununla birlikte, beyaz rengi, insan aşırılıklarının bir sonucu olarak tehlikede gibi görünüyor. Dünyanın yedi modern zaman harikasından birinin rengi giderek sararıyor. Bunların nedenleri arasında yapımında kullanılan mermerin içinde bulunan minerallerin hava koşulları sonucunda zamanla oksitlenmesi ve hava kirliliği ileri sürülüyor.
Bazı günlerde Tac Mahal’i 50.000’den fazla kişi ziyaret ediyor. Bu kadar çok sayıda insanın varlığı da yıpranmasına katkıda bulunuyor. Hindistan hükümeti bu anıt mezarı korumak amacıyla tedbir almaya çalışsa da soruna tam olarak çözümler bulunamıyor. Dileğimiz daha yüzlerce yıl hikayesi ile sertleşen kalpleri yumuşatacak biçimde mevcudiyetini devam ettirmesidir…
Göz atmak isterseniz:
- Schengen: Seyahatin Tarihini Değiştiren Köy
- Bir İnsanlık Mirası: Santiago Yolu – El Camino de Santiago
- Bir Doğa Tasarımı: Grüner See
Kaynaklar ve İleri Okumalar
- The Complete Story of India’s Taj Mahal; https://www.thoughtco.com/
- Why Has The Taj Mahal Turned Yellow?; https://www.scienceabc.com/
YolveMacera