İzlanda ile ilgili görsellerde karşımıza çıkan bu küçük ve sevimli çim evler ( Turh Houses) soğuğu dışarıda tutmada gerçekten iyi bir iş çıkarıyorlar; ayrıca çevreyle dostlar ve şaşırtıcı derecede rahatlar.
Lav tarlaları, dik uçurumları ve çıplak kayalıklarla dolu ovalarıyla İzlanda, Avrupa’nın en çorak ülkelerinden biridir. İzlanda’ya yerleşmek, sert İskandinavlar için bile, MS 9. yüzyılda zordu. Yılın büyük bölümünde, alçakta kalan zeminlerde bile sıfırın altındaki sıcaklıklar ve kalın kar örtüsü vardı. Çoğunlukla kayalık olan ülke, diğer Avrupa ülkelerinin verdiği verimli topraklara sahip değildi.
İzlanda da Çim Evler Neden Yapıldı?
İzlanda’da çim evlerin kökeni, 9. yüzyılda İskandinav Vikinglerinin adaya yerleşmesine dayanır. Vikingler, bu coğrafyada uzun ve sert geçen kış aylarına dayanabilecek konutlar inşa etme gerekliliğiyle karşılaştı. Ancak İzlanda’da ahşap yapı malzemeleri azdı, çünkü ağaç yetişme imkânları sınırlıydı.
Vikingler, bu eksikliği telafi etmek amacıyla daha fazla yerel malzeme kullanarak kendi yapı tekniklerini geliştirdiler ve böylece çim evlerin inşasına başladılar. İzlanda’ya özgü çim evler, ahşap bir iskeletin etrafına katmanlar halinde taş ve çim blokları yerleştirilerek oluşturulurdu. Bu kalın duvarlar, soğuk kış günlerinde ısının içeride tutulmasına yardımcı olurdu.
Bu evlerin inşasında kullanılan malzemeler doğanın bir parçası gibi görünse de aslında akıllıca tasarlanmıştı. Ahşap çatı ve duvar yapısının temel desteğini sağlardı. Evlerin temeline taş döşenerek yapıların sabit ve nemden korunması sağlanırdı.
Devamında yalıtım için, topraktan kesilerek hazırlanan çim bloklar, ahşap iskeletin çevresine katmanlar halinde yerleştirilirdi. Çatılar da çim katmanlarıyla kaplanır ve bina doğayla uyum içinde bir görünüm kazanırdı.
İzlanda’nın tarihsel gelişimiyle birlikte çim evler de evrildi. İlk başlarda çim evler büyük ortak alanlara sahip, birden fazla ailenin birlikte yaşadığı yapılar olarak tasarlanmıştı. Zamanla evler daha çok odalı hale gelerek mutfak, yatak odası ve depolama alanları gibi farklı işlevlere ayrıldı.
18. ve 19. yüzyıllarda Avrupa’nın mimari etkileri İzlanda’da da görülmeye başladı ve çim evlerin ön cephelerine ahşap süslemeler ve çıkıntılı çatı yapıları eklendi. Yine de, geleneksel çim duvarlar ve çatılar korunmaya devam etti.
Çim Evler Halen Kullanılıyor mu?
20. yüzyılda modern yapı malzemelerinin (beton ve çelik) İzlanda’ya ulaşmasıyla birlikte, çim evler yerini modern evlere bırakmaya başladı. Ekonomi ve altyapının gelişmesiyle bu yeni malzemeler daha pratik ve dayanıklı hale geldi. Bu nedenle, birçok çim ev ya terk edildi ya da modern evlerle değiştirildi. 1950’lere gelindiğinde çim evlerin inşası oldukça nadir hale gelmişti.
Günümüzde çim evler, İzlanda’nın kültürel mirası olarak korunmaktadır ve bazıları müze ve tarihi alan olarak restore edilmiştir. Skogar Müzesi ve Glaumbaer Çiftliği gibi yerlerde korunan çim evler, ziyaretçilere İzlanda tarihini ve halkın doğaya duyduğu saygıyı gözler önüne sermektedir.
Bu mimari tasarım ve bu evlerin verimliliği, insanların İzlanda’daki iklim ve kaynak eksikliği gibi benzersiz zorluklarla karşı karşıya kaldıklarında ne kadar yaratıcı olabileceklerinin bir kanıtıdır. İklim değişikliği ve sürdürülebilir yaşam tarzına olan ilginin artmasıyla birlikte, doğa dostu yapıların değeri yeniden anlaşılmakta. İzlanda’daki çim evler, doğal yalıtım sistemlerinin geçmişte ne kadar etkili kullanıldığının bir kanıtı olarak mimarlara ilham vermeye devam etmektedir.
Kaynaklar ve ileri okumalar
- Icelandic turf houses are cute and surprisingly cozy. Yayınlanma tarihi: 8 Mayıs 2023. Kaynak site: ZME Science. Bağlantı: Icelandic turf houses are cute and surprisingly cozy
- Turf houses: Iceland’s original ‘green’ buildings. Yayınlanma tarihi: 14 Ekim 2022. Kaynak site: BBC. Bağlantı: Turf houses: Iceland’s original ‘green’ buildings
Size Bir Mesajımız Var
YolveMacera ekibi olarak yaklaşık 25 yıldır yollardayız. Gezmenin, kişinin hoşgörüsünü, yaratıcı yanını ve duyarlılığını artıran bir okul olduğunu ve bu okulun yaşı olmadığını; paylaşmanın da gezmek gibi bir tutku olduğunu biliyoruz. Bu nedenle hem etkinlikler düzenliyor, tutkumuzu paylaşmayı amaçlıyor hem de sizlere kaliteli içerikler üretmeye çalışıyoruz. Bu sitenin tek kazancı sizlere göstermek zorunda kaldığımız reklamlardır. Yüksek okunurluk düzeyine sahip bir web sitesi barındırmak ne yazık ki günümüzde oldukça masraflıdır. Bu konuda bizi anlayacağınızı umuyoruz. Ayrıca siz de bizimle yeni maceralara, mecralara, dostluklara ve paylaşımlara merhaba demek isterseniz bu bağlantıdan topluluğumuza dahil olabilirsiniz.
YolveMacera
