Pek çok bitki, üremek için tozlaşma yöntemini kullanır, neslini koruma işini rüzgar ve polenle beslenen böceklere bırakır. Bal arıları bu konuda onların rüzgardan sonraki en büyük yardımcılarıdır. Bitkiler üremek için, bal arılarını beslerken, arılar da onlar sayesinde beslenir ve bal üretirler.
Arılar, genellikle çiçekler aracılığı ile bu ekolojik dengenin devamını sağlarlar. Ancak bu bilgi aslında kafanızda bir soru işareti oluşmasına da neden olabilir. Sonuçta bu anlatım çiçek balı için kulağa mantıklı gelse de söz konusu olan çam balı ise açıklamada akıllarda bir soru işareti kalır. Sonuçta çam ağacının çiçeği olmadığına göre, çam balı nasıl yapılıyor?
Çam Balı Nasıl Elde Edilir?
Geçtiğimiz yıllarda Türkiye’nin güney ve batı kıyı bölgelerini kasıp kavuran orman yangınları, tarım alanlarına, çiftliklere ve arılıklara büyük zarar verirken, dünyaca ünlü çam balı üretimini de riske atmıştı. Ancak bu noktada genellikle yanlış anlaşılan bir durum söz konusu. Bu bölgede çam balı üretiminin yapılmasının nedeni sadece çam ağaçlarının çok olmasından değil.
Arılar aslında çam balını, çiçek poleninden değil, Akdeniz iklimine mahsus bazı çam ağacı türlerinin gövdesinde yaşayan bir böceğin salgısını kullanarak üretirler. Dünyada bu böcek türü sadece Türkiye ve Yunanistan’da bulunur. Bu balın bu kadar nadir ve değerli olmasının nedeni de budur. Bu böcek Türkiye’de, Muğla, Aydın, İzmir, Balıkesir, Çanakkale, Antalya illerinin Ege sahil şeridi boyunca yaşamaktadır.
Çam Pamuklu Koşnili veya milimetrik boyutlarda olduğu için çam pamuklu biti olarak da adlandırılan bu böceğe halk arasında Basra böceği veya Balsıra böceği de denir. Bilimsel adı ise Marchalina hellenica biçimindedir.
Bu böcek çamın özsuyunu emerek beslenir, artan özsuyunu da tatlı bir madde halinde dışkılar. Basra böceğinin Temmuz ve Ekim ayları arasında salgıladığı bu sıvı arılar tarafından çok sevilmektedir. Böceğin bu şekerli artığı arılar tarafından toplanır. Bunun sonucunda da çam balı elde edilmiş olur.
Doğadaki denge, karşılıklı fayda içeren ilginç işbirlikleri ile sürer. Ancak işin içine insan faktörü karışınca da bu denge bozulur. Bu böceğin bal üretimine katkısını fark eden bazı arıcılar, daha çok çam balı üretebilmek umuduyla, daha çok böcek üreterek ormana salmaktadır. Ancak bu noktada işin içine insanın hesap edemediği bir ayrıntı karışır. Ne yazık ki daha çok böcek daha çok bal demek olmaz. Sonuçta ağacın da bir sınırı vardır. Ve doyma noktasına ulaştıktan sonra hastalanıp, ölmesi de mümkündür.
Yazının devamında ayrıca göz atmak isterseniz: Deli Bal: Dağlardan Gelen Tuhaf Ve Tehlikeli Bir Karışım
Kaynaklar ve ileri okumalar:
- Uçurum, H.Ö., Tepe, Ş., Yeşil, E. et al. Characterization of Turkish pine honey according to their geographical origin based on physicochemical parameters and chemometrics. Eur Food Res Technol 249, 1317–1327 (2023). https://doi.org/10.1007/s00217-023-04215-y
- Pine honey; Bağlantı: https://en.wikipedia.org/wiki/Pine_honey
Size Bir Mesajımız Var
YolveMacera ekibi olarak yaklaşık 25 yıldır yollardayız. Gezmenin, kişinin hoşgörüsünü, yaratıcı yanını ve duyarlılığını artıran bir okul olduğunu ve bu okulun yaşı olmadığını; paylaşmanın da gezmek gibi bir tutku olduğunu biliyoruz. Bu nedenle hem etkinlikler düzenliyor, tutkumuzu paylaşmayı amaçlıyor hem de sizlere kaliteli içerikler üretmeye çalışıyoruz. Bu sitenin tek kazancı sizlere göstermek zorunda kaldığımız reklamlardır. Yüksek okunurluk düzeyine sahip bir web sitesi barındırmak ne yazık ki günümüzde oldukça masraflıdır. Bu konuda bizi anlayacağınızı umuyoruz. Ayrıca siz de bizimle yeni maceralara, mecralara, dostluklara ve paylaşımlara merhaba demek isterseniz bu bağlantıdan topluluğumuza dahil olabilirsiniz.
YolveMacera
