Ağaçlar hakkında çok şey yazıldı, çizildi. Çoğumuz artık ağaçların birbirleri ile iletişim kurabildiklerinden, hatta şarkı bile söyleyebildiklerinden haberdar. Eğer haberdar değilseniz, bu yazımızda detaylıca konuyu aktarmıştık: Ağaçlar da Sosyal Canlılardır ve Wood Wide Web Sayesinde İletişim Kurarlar. Tüm bunlar devam ederken geçtiğimiz yıllarda yürüyen ağaçlar ile de karşılaştık.
Bu nedenle de bu yazımızda da Orta ve Kuzey Amerika’nın tropik ormanlarında bulunan palmiyegillerden Socratea exorrhiza olarak isimlendirilen yürüyen ağaçlar olarak isimlendirilen palmiye ağaçlarını tanıyacağız. Adı geçen ağacı aşağıda görüyorsunuz.
İddialara göre bu ağaç yürüme eylemini ormancılardan kaçmak için yapmıyor. Amaç besin kaynağına yani güneş ışığına biraz daha yaklaşabilmek. İddiaya göre bu eylemi, köklerini aynı bacaklarımız gibi kullanarak gerçekleştiriyor.
Gazeteci Sherry Seethaler, kitabı “Curious Folks Ask 2“de bu ağaçlar hakkında şöyle yazar: “Muhteşem bir B-filmi kötü karakteri arayan senaristler Orta ve Güney Amerika’daki yağmur ormanlarında bulunan yürüyen palmiyelerden öteye bakmasınlar. Bu ağaçlar, ışığa doğru uzanan yeni kökler geliştirip ilerlemelerine mani olan eski köklerinin ölmesini sağlayarak gölgeden güneş ışığına doğru yavaşça ‘yürürler’.”
Ancak baştan söyleyelim. Her ne kadar bölgedeki turist rehberleri ağaçların yürüdüklerini gördüklerini iddia etse de yapılan bazı çalışmalar da bu iddiayı yalanlıyor. İnsanların yürüyen ağaçlara inanmasının nedeninin aşağıdaki görselde de gördüğünüz sıra dışı kök sistemi ile ilgili olduğu düşünülüyor.
Yürüyen Ağaçlar İle İlgili iddialar Ne Kadar Doğru?
Aslına bakarsanız bu ağaçların gerçekten yürüyüp, yürümedikleri ile ilgili tartışmalar yaklaşık 50 yıldır devam ediyor. Elbette son dönemlerde sosyal medyanın da etkisi sonucunda tartışmalar tekrardan gündeme geldi.
Ortalama 12 metre uzunluğa kadar erişebilen bu ağaçların, bölgede yaşanan sellere karşı bir adaptasyon olarak geliştirdiği, uzun ve bacak benzeri kökleri olduğu uzun zamandır bilinmektedir. Bu kökler palmiye ağaçlarına ek yapısal stabilite sağlayarak devrilmelerini engeller.
Aslında herşey 1980’de yayınlanan bir makalede ortaya atılan bir hipotez ile başlamış gibi gözüküyor. Buna göre bir S. exorrhiza devrilirse, mevcut kökleri en yakın toprağa doğru büyümeye başlar. Bu kökler yeterince çekiş gücü kazandığında, ağacı tekrar dik hale getirmesi mümkün olur. Bu da ağacın normal şekilde büyümesini sağlar. Bu hareket de dışarıdan bakan bir gözlemciye ağaçların yürüdüğü fikrini verecektir.
Fikir son derece etkileyici gözüküyor. Bununla birlikte, tur rehberlerinin aksini söylemesine rağmen kimse bunu şahsen görmedi. Ek olarak, bu bitki örtüsüne dayalı hareket etme fikrini tamamen çürüten birkaç çalışma da yayınlandı. ( Kaynaklar kısmında bulabilirsiniz)
Sonuç olarak, yürüyen ağaçlar gerçekten de etkileyici bir doğa mucizesi olabilirdi. Anlaşılan bu sadece bölgeye gelen turistlerin ilgisini çekmiş olan bir hikaye. Bilim insanları uzun ayak benzeri köklerin ağaçlara ne gibi avantajlar sağladığını hâlâ tam olarak bilmese de, onların – ne yazık ki – ayaklar olmadığını güvenle söyleyebiliriz.
Yürüyen ağaçlar kısmı bir efsane olsa da yine de bu ağaçları itibarsızlaştırmayacaktır. Bu yazının devamında ayrıca göz atmanızı öneririz: Daisugi Tekniği Sayesinde Ağaç Kesmeden Odun Elde Etmek Mümkün
Kaynaklar ve ileri okumalar:
- Trees that can walk up to 20m per year; yayınlanma tarihi: 16 Aralık 2015; Bağlantı: https://www.bbc.com/
- Can ‘Walking Palm Trees’ Really Walk?; yayınlanma tarihi: 16 Ocak 2012; Bağlantı: https://www.livescience.com/
- Can These “Walking Trees” REALLY Move Up To 20 Meters Per Year? Yayınlanma tarihi: 3 Mayıs 2020; Bağlantı: https://www.iflscience.com/
- Bodley, J. H., & Benson, F. C. (1980). Stilt-Root Walking by an Iriateoid Palm in the Peruvian Amazon. Biotropica, 12(1), 67–71. https://doi.org/10.2307/2387775
- Avalos, G., Salazar, D., & Araya, A. L. (2005). Stilt Root Structure in the Neotropical Palms Iriartea deltoidea and Socratea exorrhiza. Biotropica, 37(1), 44–53. http://www.jstor.org/stable/30045505
YolveMacera
