İtalya’da Bulunan Moena Köyü Neden Türk Köyü Olarak Bilinir?

Moena, kuzey İtalya’da, İtalya-Avusturya sınırında yer alan küçük ama büyüleyici bir köydür. Dolomitler’in kalbinde bulunan bu köy, etkileyici dağ silsileleriyle çevrilidir. Catinaccio, Sassolungo, Monzoni ve Latemar gibi görkemli zirveler, Moena’nın doğal güzelliğini tamamlayan önemli unsurlar arasındadır.

Moena, Fassa Vadisi’nin en büyük yerleşim birimi olmasının yanı sıra, kış turizmi açısından da önemli bir noktadır. Köy, popüler bir kayak merkezi olan “Tre Valli” bölgesinin neredeyse tam merkezinde yer alır. Bu özelliğiyle yıl boyunca doğa severleri, kayak tutkunlarını ve macera arayan gezginleri kendine çeker.

Moena, yalnızca doğal güzellikleriyle değil, aynı zamanda kültürel dokusuyla da dikkat çeken bir köydür. Ancak bu köyü diğerlerinden ayıran en ilginç özelliklerden biri, 300 yıldır Türklere duyduğu sempatidir. Moena halkı, Türkiye’yi hiç görmemelerine ve Türk kökenli olmamalarına rağmen, Osmanlı geçmişine bağlı bir figürü ataları olarak kabul etmektedir.

Osmanlı İmparatorluğu, tarih boyunca Anadolu, Kuzey Afrika, Orta Doğu ve Balkanlar gibi geniş coğrafyalarda etkili olmuş ve kültürel mirasını fethettiği topraklarda bırakmıştır. Bu nedenle Balkanlar’da veya Afrika’nın ücra köşelerinde Osmanlı camilerine, hanlarına ve medreselerine rastlamak şaşırtıcı değildir.

Ancak Türk bayrakları asan, Osmanlı şenlikleri düzenleyen bir İtalyan köyü, oldukça sıra dışı bir durumdur. Moena halkının Osmanlı ile doğrudan bir bağlantısı olmamasına rağmen, her yıl Ağustos ayında düzenledikleri festivalle Türk folklorunu yaşatmaya devam etmeleri merak uyandırıcıdır. Bu gelenek, köyün geçmişinde saklı olan ilginç bir hikâyeye dayanmaktadır.

Moena Köyü Nasıl Türk Köyü Oldu?

Bu inanılmaz ve şaşırtıcı hikâye, evinden uzakta, yabancı bir ülkede yalnız kalan yaralı bir Osmanlı yeniçerisiyle başladı. Rivayete göre Hasan adındaki bu yeniçeri, Osmanlı ordusunda istihbarat subayı olarak görev yapıyordu. Rusça, İtalyanca ve Almanca bilen Hasan, düşman topraklarında istihbarat toplamak için sık sık kılık değiştirerek Venedik, Viyana, Berlin ve Roma’yı ziyaret ediyordu.

Tarihçi Orhan Yeniaras’ın El Turco adlı kitabına göre, Hasan’ın hayatını değiştiren olay, Osmanlı Sadrazamı Kara Mustafa Paşa’nın 1683’teki İkinci Viyana Kuşatması öncesinde kaybolan 12 Osmanlı ajanı hakkında bilgi toplamasını istemesiyle başladı. Ancak kuşatma sırasında Sadrazamın saldırıyı geciktirmesi, Osmanlı ordusunun zafer şansını kaybetmesine neden oldu. Hasan, bu stratejik hataya karşı çıkarak, Sadrazamı taarruzun zamanlaması konusunda eleştirdi.

Ancak bir yeniçerinin bir Osmanlı paşasını sorgulaması kabul edilemezdi. Sadrazam, infazcılarına Hasan’ın başını kesmelerini emretti. Bir şekilde kaçmayı başaran Hasan, hayatını kurtarmak için yaklaşık 200 kilometre yol kat etti ve nihayet Moena’ya ulaştı.

Moena halkı, yaralı ve yalnız bu Osmanlı yeniçerisini tereddüt etmeden evlerine kabul etti. Hasan iyileşene kadar köylüler ona sıcak bir yuva sundu. Kasaba halkının El Turco adını verdiği Hasan, burada yeni bir hayat kurdu ve yerel bir İtalyan kadınla evlendi.

Ancak Hasan’ın kahramanlık hikâyesi burada bitmedi. Bir gün, Moena halkı, onlardan yüksek vergiler talep eden Augsburg Dükalığı tarafından baskı altına alındı. Özgürlüğüne düşkün bir Osmanlı askeri olan Hasan, bu ağır vergi taleplerine karşı çıkarak köylüleri isyana teşvik etti. Moena halkı, Alman yöneticilere karşı ayaklandı ve sonunda zafer kazandı.

Bu başarısıyla Moena’nın kahramanı haline gelen Hasan, ömrünün geri kalanını bu köyde huzur içinde geçirdi. Halkına refah, barış ve özgürlük getiren El Turco’nun anısı, nesiller boyu yaşatıldı. O günden bu yana Moena köyü, “La Turchia” veya “Rione Turchia” olarak da anılmaya başladı. Bugün bile kasaba halkı, her yıl düzenlenen festivalle El Turco’yu ve Türk kültürüne olan bağlılıklarını kutlamaya devam ediyor.

Günümüzde Halen Moena Türk Bayramı Kutlanmaktadır

Hasan’ın ölümünden sonra çocukları ve torunları, onun hatırasını Moena’da yaşatmaya devam etti. Nesilden nesile aktarılan bu efsane, günümüzde her yıl düzenlenen Moena Türk Bayramı ile anılmaktadır. Festival, her yıl Ağustos ayının ilk haftasında gerçekleşir. Yöre halkı, Osmanlı yeniçeri kıyafetleri giyerek ve Türk bayrakları asarak Hasan’ı ve onun kahramanlık hikâyesini anmaktadır.

Moena sakinleri, 300 yılı aşkın süredir Türklere duydukları sevgiyi yaşatmaktadır. Anadolu’nun uzun zaman önce unuttuğu birçok Osmanlı geleneğini hâlâ sürdürmeye çalışmaktadırlar. Sonuç olarak, bizi bekleyen bir köy var İtalya’nın kalbinde. Eğer bir gün yolunuz düşerse, bu eşsiz kültürel mirası kendi gözlerinizle görmek dileğiyle…

Kaynaklar ve ileri okumalar: 

• MOENA (TRENTINO ALTO ADIGE); Bağlantı: https://www.italymagazine.com/moena
• Moena: A hidden Turkish town in the foothills of the Alps; yayınlanma tarihi: 18 Şubat 2015; Bağlantı: https://www.dailysabah.com/

Size Bir Mesajımız Var

YolveMacera ekibi olarak yaklaşık 25 yıldır yollardayız. Gezmenin, kişinin hoşgörüsünü, yaratıcı yanını ve duyarlılığını artıran bir okul olduğunu ve bu okulun yaşı olmadığını; paylaşmanın da gezmek gibi bir tutku olduğunu biliyoruz. Bu nedenle hem etkinlikler düzenliyor, tutkumuzu paylaşmayı amaçlıyor hem de sizlere kaliteli içerikler üretmeye çalışıyoruz. Bu sitenin tek kazancı sizlere göstermek zorunda kaldığımız reklamlardır. Yüksek okunurluk düzeyine sahip bir web sitesi barındırmak ne yazık ki günümüzde oldukça masraflıdır. Bu konuda bizi anlayacağınızı umuyoruz. Ayrıca siz de bizimle yeni maceralara, mecralara, dostluklara ve paylaşımlara merhaba demek isterseniz topluluğumuza dahil olabilirsiniz.

YolveMacera