Yaz aylarında sahilde dolaşırken midye kabukları toplamak hepimizin sevdiği faaliyetler arasındadır. Ancak bu esnada bir deniz camı ile de karşılaşmanız olasıdır. Bu pürüzsüz, buzlu ve güzel cam parçaları insanlar ve okyanus arasında istenmeyen bir işbirliğinin bir sonucudur. Bu taşlar ilk başta size doğal taşlar gibi gözükse de aslında insan yapımı cam ürünlerden ancak doğal süreçler sonucunda oluşmaktadır.
Deniz camı Türkiye dahil dünyanın her yerindeki kumsallarda bulunmasına rağmen, kuzeydoğu Amerika Birleşik Devletleri, kuzeydoğu İngiltere, Meksika, Hawaii, Porto Riko, İtalya ve Avustralya’nın plajları deniz camı zenginliği ile ünlüdür. Ancak şüphesiz ki bunlar arasında sosyal medya paylaşımları neticesinde en çok tanıdığımız, Kaliforniya Fort Bragg‘de MacKerricher Eyalet Parkı’nın güney plajı olan Glass Beach plajıdır.
Bölge 1906’dan 1967’ye kadar aklınıza gelebilecek her şeyin atıldığı bir çöplük olarak kullanılıyordu. Daha sonra bu çöplük alanı başka bir yere taşınarak bölge tamamen temizlendi. Bir süre sonra çöplerden kalan cam parçaları rengârenk taşlara dönüştü ve bu muhteşem manzarayı ortaya çıkardı.
Deniz Camı Nasıl Oluşur?
Deniz camı temelinde bizim çöplerimizden gelir. Suya atılan şişeler veya doğal afetler gibi durumlar sonucunda cam okyanuslara karışır. Zaman içinde parçalanmaya ve bu süreçte hem fiziksel hem de kimyasal olarak dönüşmeye başlar.
Dalgalar ve kumun yuvarlanma hareketi sonucunda zamanla cam nesnelerin keskin kenarları kaybolur ve pürüzsüz, cilalı bir yüzey ortaya çıkar. Ancak bu hızlı bir süreç değildir. Bir cam parçasının deniz camına dönüşmesi uzun yıllar alabilir. Kumun cam yüzeyini aşındırması nedeniyle de cam parçaları da buzlu bir görünüm alır.
Deniz camının her renkte olduğunu fark edeceksiniz. Cam, kumun soda ve kireçle karıştırılıp öğütülerek 1000 dereceden daha yüksek sıcaklıkta eritilmesiyle elde edilir. Bu karışım ile “soda camı” üretilir. Soda camı, şişe, pencere camı, bardak, vb yapımında kullanılır.
Renkli camlar ise bu karışıma metal tuzları katılarak üretilir. Örneğin mavi için kobalt, kırmızı için altın ve sarı için uranium tuzları kullanılır. Ancak tüm deniz camlarının atılmış şişelerden geldiğini düşündüğünüzde, en yaygın renklerin kahverengi, yeşil ve beyaz olması şaşırtıcı değildir.
Nadir renkler gri, pembe, siyah, sarı, turkuaz, kırmızı ve turuncu olma eğilimindedir. Bu renkler, eski tabaklar, şarap şişeleri ve tekne lambaları gibi ender bulunan öğelerden gelir.
Deniz Camları Eski Renklerini Kaybediyor
Eğer siz de kumsallarda saatler harcayan insanlardan biriyseniz, gerçek bir deniz camı bulmanın giderek zorlaştığını fark edeceksiniz. Dahası renkleri de giderek soluklaşmaktadır. Bunun nedeninin açıklaması aslında oldukça basitti.
Sonucunda 1960’larda ve 70’lerde şişeler, kavanozlar ve çömlekler dahil olmak üzere pek çok şey camdan yapılıyordu. O zamanlarda da günümüzde olduğu gibi bu ürünlerin atıkları bir biçimde denize karışıyordu. Ancak doğa bir biçimde bu atıklar ile baş etmenin yolunu bulmuş ve bu atıkları göz alıcı mücevherlere dönüştürmeyi başarmıştı.
Ancak günümüzde daha ucuz bir seçenek olduğu için bir çok ürün cam yerine plastikten yapılıyor. Bu plastik atıkların denizlere atılmasının bir sonucu olarak da plajlar güzel deniz camları yerine parçalanmış plastikler ile dolu. Bunun sonucunda da deniz camı sayısı giderek azalıyor
Bir sonraki tatilinizde sahilde bir deniz camı aramaya karar verirseniz, gelgitlerin hemen öncesi veya sonrasını tercih edin. Gelgitlerin daha güçlü olduğu dolunay dönemlerinde veya akıntıların uzun süredir gömülü yığınları ortaya çıkardığı bir fırtınanın ardından bir tanesini bulma şansınız olabilir.
Bu arada son bir hatırlatma yapalım. Bazı büyük göllerin sınırındaki plajlarda da deniz camı bulunabilir. Ancak bu tatlı su kütlelerinin daha az dalgaları olduğundan, oluşturdukları deniz camı okyanuslarda oluşandan biraz farklı görünür.
Genellikle daha az yıpranmıştır ve hatta hala bazı parlak noktalara sahip olabilir. Bu nedenle deniz camından ayırmak için bunlara “plaj camı” denir. Tuzlu deniz suyundan gelen deniz camının aksine, plaj camı tatlı su kaynaklarından geldiği için daha az buzlu bir görünüme ve farklı bir pH dengesine sahiptir..
Yazımızın bitiminde Marmaris’in 16 kilometre kuzeyinde bulunan turistik ve mutlaka görülmesi gereken yerlerden birisi olan Sedir Adası yani Kleopatra Adasının ilginç hikayesine göz atmak isterseniz: Antonius ve Kleopatra Aşkı Kleopatra Plajına Adını Verdi
Kaynaklar ve ileri okumalar
- What Is Sea Glass And Where Does It Come From? Yayınlanma tarihi: 9 Şubat 2022; Bağlantı: https://www.scienceabc.com/
- Where Does Sea Glass Come From? Bağlantı: https://wonderopolis.org/
- Sea Glass: Learn All About These Beautiful Baubles Found on Ocean Shores. Yayınlanma tarihi: 21 Ocak 2022; Bağlantı: https://mymodernmet.com/what-is-sea-glass/
YolveMacera
