Yacouba Sawadogo; Afrika’nın sıra dışı insanlarından biri. Bilim insanlarının ve çevre kuruluşlarının çaresiz kaldığı çevre sorunlarına geleneksel yöntemlerle çözüm üretmeyi başaran bir kahraman. Kendisi Burkina Fasolu bir çiftçidir. Geleneksel tarım yöntemleri kullanarak çölleşmeye ve kuraklığa karşı çözümler üretmesiyle tanınmıştır. Bunun sonucunda da ihtiyar çiftçi, çölü durduran adam olarak da bilinir.
Bölgedeki toprak, uzun yıllar içinde aşırı ekim, aşırı otlatma ve aşırı nüfus yoğunluğu nedeniyle giderek sertleşmeye, verimsizleşmeye ve sonunda çölleşmeye başlamıştı. Umutlar giderek tükenmekteydi. Bu nokta da işin içine Yacouba Sawadogo karıştı.
Çölleşmeye karşı geleneksel yöntemlerle savaşmaya karar verdi. Yacouba’nın kullandığı teknikler oldukça eski ve bir yerde garipti. Bu yüzden bölgedeki çiftçiler tarafından alay konusu oldu. Fakat yıllar içinde fark edildi ki, Yacouba ve ailesinin inatla uyguladığı teknikler, ormanı yeniden var etmeyi, toprağı yeniden zenginleştirmeyi başarmıştı.
Yacouba Sawadogo Hangi Tekniği Kullandı?
Eski Afrika tarım pratiği olan ve yerel dilde Zai olarak bilinen tekniği göre, önce sertleşmiş zemine büyük bir çukur açılıyor. Sonradan da bu çukurun içine bitki artıkları ve gübreden oluşan bir karışım yerleştiriyor. Daha sonrasında da bölge şartlarına uygun, dayanıklı ağaç türlerinin tohumları çukura ekleniyor. Yağmurlu mevsimlerde suyu emen ve muhafaza eden bu çukurlar, kurak dönemlerde bitki için gereken nem ve besini sağlamaya da yarıyor.
Genelde dikim için uygun zaman bahar ayları gibi düşünülse de Zai tekniğine göre bu çukurların ve dikimin kurak mevsimde yapılması gerekiyor. İlk başlarda insanların dalga geçtiği bu etkili ve basit teknik sayesinde Yacouba 20 yıl içerisinde çorak araziyi 60’tan fazla ağaç türünün bulunduğu 30 dönümlük bir ormana dönüştürmeyi başardı. Bir adamın tek başına yarattığı bu mucize bilim insanlarını da şaşırtmıştı.
Bölgedeki değişimin yaygın ve kalıcı hale gelebilmesi için Yacouba, kaliteli tohum ve tavsiye almak için kendisini ziyaret eden komşu köylerden insanları da asla geri çevirmiyor. Bunun sebebini ise şöyle açıklıyor: “Eğer kendi köşenizde oturmayı tercih ederseniz, sahip olduğunuz bilginin insanlığa hiçbir faydası olmaz.” Yacouba’nın çevrenin geleceğine ve korunmasına dair düşünceleri çok derin: “Günde on ağaç keserseniz ve yılda bir tane dahi dikmezseniz, yıkım kaçınılmaz olur”.
2010 yılında, ödüllü film yapımcısı Mark Dodd, Yacouba’nın deneyimlerini konu alan “The Man Who Stopped the Desert” adında belgesel bir film çekti. Göz atmanızı öneririz.
YolveMacera
