Hollanda’da, Amsterdam ve Lahey gibi şehirlerde, yaşayanlardan daha fazla bisiklet bulunur. Kent sakinleri tüm yolculuklarının % 70 kadarını bisikletle yapar. Ayrıca Amsterdam dünyanın bisiklet başkenti olarak bilinir. Sahne dekorunu andıran evleri, kanalları ve bahçeleriyle dümdüz uzanan bu şehirde, trafik nasıl olursa olsun bisikletlilerin yolu hep açıktır. Bu şehrin sokaklarında insan olmanın ayrıcalığını yaşarsınız çünkü yayalar ve bisikletliler, araçlardan önce gelir. Birçok kişi bunun en zaten baştan beri bu biçimde olduğunu düşünse de aslında durum daha farklıdır.
Hollanda Bisiklet Yollarını Nasıl Kazandı?
II.Dünya Savaşı’ndan önce, Hollanda’daki yolculuklar yine bugün olduğu gibi ağırlıklı olarak bisikletle yapılıyordu. Ancak 1950’lerde ve 1960’larda durum değişti. Avrupa’daki birçok ülkede olduğu gibi araç sayısı arttı. Bunun sonucunda yollar giderek daha sıkışık hale geldi ve bisikletliler günümüzde olduğu gibi yol ile kaldırım arasında sıkıştı.
Birçoğu orta çağda inşa edilen Hollanda sokakları bu tür trafik için tasarlanmamıştı. Sonucunda bu durum da kaza ve ölüm sayısını da arttırdı. 1971’de 3.000’den fazla insan araçlar tarafından öldürüldü ve bu ölümlerin yaklaşık 500’ü çocuklardı. Bunun devamında, çocuklar için daha güvenli bisiklet koşulları talep eden bir sosyal hareket oluştu.
Halkın bu tepkisi, Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü’nün (OPEC) bazı üyelerinin petrol üretimini kestiği ve bazı ülkelere ambargo koyduğu 1973 petrol kriziyle aynı zamana denk geldi. Bu baskılar, Hollanda hükümetini gelişmiş bisiklet altyapısına yatırım yapmaya ikna etmeye yardımcı oldu.
Sonrasında da Hollandalı şehir planlamacıları, kentleşen Batı’da izlenen araba merkezli yol inşa politikalarından uzaklaşmaya başladı. Sonuçta günümüzün geniş, işaretli bisiklet yolları ortaya çıktı. Bugün Hollanda’da 35.000 km’den fazla bisiklet yolu vardır. Ülkenin karayolu ağı ise yalnızca 140.000 km’dir.
Bisiklet Bir Yaşam Biçimine Dönüşürse
Bisiklet bir Hollanda vatandaşı için artık hayatlarının parçasıdır. Bu nedenle Hollandalılar en son model bisiklete veya yüksek teknolojili bir ürüne sahip olmakla ilgilenmezler. Bisikletlerini kendilerinin bir yol arkadaşı olarak görürler. Hatta bir bisiklet ne kadar eski olursa onlar için daha çok şey anlam ifade eder.
İşe, okula, alışveriş ve eğlenmeye bisiklet ile gittikleri için giyimlerinin de bisiklete uygun olması ile pek ilgilenmezler. Şık elbiseler veya takım elbise ile bisiklete binen birilerini görmeniz bu ülkede son derece kolaydır. Ayrıca bisiklet yollarının akıllıca tasarlanmış kuralları ve alınmış üst düzey güvenlik önlemleri nedeniyle bisiklet kullanırken kask takma ihtiyacı da duymazlar. Hollanda’da bisiklet kaskı takan birini görürseniz, turist veya profesyonel yarışçı olma ihtimali yüksektir.
Yollar Bisikletlerin Arabalar Misafir Olursa
Birçok şehirde yollar motorlu trafikten tamamen ayrılmıştır. Ancak bazen, her ikisinin de paylaşması gereken bir cadde olabilir. Bu caddelerde, ‘Bisiklet Caddesi: Arabalar misafirdir’ yazısı ve arkasında araba olan bir bisikletçi görüntüsü gösteren tabelaları görebilirsiniz. Dönel kavşaklarda da öncelikli olanlar bisikletlerdir. Arabalar bisikletlilerden sonra dönüşünü yapacaktır. Bu fikir bizim gibi araba merkezli yaşamaya alışmış kişiler için gerçekten ilginç bir deneyim olurdu.
Ancak bu arada hatırlatalım. Bu ülkede trafik cezaları bisikletlilere de uygulanıyor. Bisikletçilerin yolun kurallarına saygı duymaları ve bunlara uymaları bekleniyor. Dikkatsizce, yanlış yerde sürdüğünüz veya kırmızı ışıkta geçtiğiniz için para cezasına çarptırılabilirsiniz.
Geceleri ışıksız yakalanırsanız, polis size 60 euro’luk bir ceza kesecektir. Ayrıca bisikletinizi sadece belirlenen yerlerde park edebilirsiniz. Eğer rastgele bir yere park edip uzaklaşırsanız döndüğünüzde 25 euro’luk bir ceza sizi bekliyor olacaktır. Aslına bakarsanız yetkililer bisikletçilere A noktasından B noktasına güvenli bir şekilde yardımcı olan şehirler ve yollar tasarlamanın yanı sıra bisiklet park alanına da yatırım yapmış durumdalar.
Hollanda en önde koşuyor olsa da, diğer ülkeler ve şehirlerde de bisiklet yollarının hızla çoğaldığını görüyoruz. Yeterli siyasi irade ile her yer bir sonraki Hollanda olabilir.
Bu yazılarımıza da göz atmanızı öneririz
- Annie Londonderry: Bisikletle Dünyayı Gezen İlk Kadın
- 15 Dakikalık Şehir Nedir? Yaşantımızı Nasıl Değiştirir?
- Roseto Etkisi: Bir İtalyan Kasabasının Bize Öğretisi
- Schengen Köyü: Seyahatin Tarihini Değiştiren Bir Köy
- Başlangıcından Günümüze Bisikletin Kısa Tarihi
Kaynaklar ve ileri okumalar:
- Why is cycling so popular in the Netherlands?; Yayınlanma tarihi: 8 Ağustos 2013; Bağlantı: https://www.bbc.com/
- How the Dutch got their cycle paths; Yayınlanma tarihi: 10 Ekim 2021; Bağlantı: https://www.youtube.com
- The world’s cycling nation: How the Netherlands redesigned itself as a country fit for bikes. Yayınlanma tarihi: Bağlantı: https://www.euronews.com/
YolveMacera
