İtalya’daki Pisa Kulesi Neden Eğridir?

İtalya’nın güneyindeki Pisa şehrinde İtalyanca “mucizeler meydanı” manasına gelen Piazza dei Miracoli’de yer alan Pisa Kulesi ortaçağdan günümüze kalan dünyasının en büyük harikalarından biri olarak kabul edilir. Bu kulenin günümüzde bu kadar bilinir olmasının temel nedeni de elbette eğri olmasıdır.

İtalya’nın Pisa kenti için 1173 yılında inşa edilen ve Eğik Pisa Kulesi olarak anılan kule, dünya çapında eğik olması ile tanınıyor ve yıl boyunca turistlerin ilgisini çekiyor.

Günümüzde bu kuleyi diğer kulelerden ayıran tek şey eğik formu olsa da aslında kuleyi yapanlar bunu asla amaçlamamışlardı. Ayrıca ilerleyen süreçte kulenin eğimli profilini düzeltmek için ellerinden gelen her şeyi yaptılar.

Pisa Kulesi Neden Eğildi?

Eğik Pisa Kulesi, kum, kil ve deniz kabuklarından oluşan alüvyonlu toprak üzerine inşa edilmiştir. Zeminin uygunsuzluğu daha en başından sekiz katlı bir çan kulesi inşa etmek için bölgeyi ideal konumdan uzak kılıyordu. Ancak kule en baştan eğilmedi. Aslında işçiler, kulenin temellerinin toprağa gömüldüğünü ve yavaş yavaş eğilmeye başladığını fark etmeden önce kulenin ilk üç katını inşa etmeyi başardılar.

Pisa kulesi 6 sütun dizinden oluşmaktadır. Babil Kulesi’ne benzer şekilde inşa edilmiş olan ve Çan kulesi olarak tasarlanan Pisa Kulesi’nde 7 çan bulunur ve tepeye 294 basamak çıkılarak ulaşılır.

İşçiler eğimi fark ettikten sonra mühendislerin hesaplamalarına geri dönmeleri gerekiyordu. Bu nedenle inşaat işi durduruldu. Aslına bakarsanız yaklaşık 100 yıl boyunca da inşaat devam edemeyecekti. Bunun en temel nedeni de Pisa ile Cenova arasında çıkan bir savaştı.

Kulenin yapımına ara verilse de aslında bu savaş dönemi kulenin temellerinin toprağa daha iyi yerleşmesine de neden oldu. Sonucunda 1272’de Giovanni di Simone adlı bir İtalyan mühendis kulenin inşaatına devam etme kararı aldı. Onun planı, düzensiz görünümünü telafi etmek için binanın kısa tarafına ek bir duvar eklemekti. Ancak ekstra ağırlık binanın sorununu daha da kötüleştirdi, binanın daha da derine batmasına ve sonunda daha da fazla eğilmesine neden oldu.

Pisa Kulesi, 1890 Hava fotoğrafları, Pisa Kulesi’nin güney-güneydoğu yönünde eğildiğini ve bu durumun ayakta kalmasına yardımcı olduğunu ortaya koyuyor. Sıcak İtalyan güneşi kulenin daha kısa olan güney tarafına çarparak eğim açısının geçici olarak azalmasına neden oluyor. Eğer kule ters yöne bakacak şekilde inşa edilmiş olsaydı kaderi tamamen farklı olurdu.

1284 yılında Meloria savaşı nedeniyle inşaat tekrar durdu. 7. kat 1319’da tamamlandı, 1372’de bir çan odası eklendi ve kule tamamlandı. Tamamlanmasının ardından kule 1,6 derece eğildi. Yıllar içinde yapılan çeşitli güçlendirme girişimlerine rağmen, Pisa kulesi eğilmeye devam etti. Sonuçta günümüzdeki ikonik görüntüsüne kavuştu.

Pisa Kulesi Neden Yıkılmıyor?

**Yapıyı düzeltmek için birkaç farklı başarısız deneme yapıldıktan sonra, mühendisler “toprak çıkarmayı” denemeye karar verdiler.** Yapıyı dik bir konuma çekmek için çelik kablolar kullanmadan önce kulenin kuzey tarafının altından iki kamyon dolusu toprak kazılarak çıkartıldı.

Kule 1990-2001 yılları arasında güvenlik tehlikesi ve proje çalışmaları nedeniyle ziyarete kapatıldı ve kurtarma çalışmalarına başlandı. Ancak yetkililer turistle için ilgi odağı olan mevcut biçimi değiştirmek istemediler. Bu esnada kule 5,5 derece ile rekor eğime ulaşmıştı.

Yetkililer Pisa Kulesi’nin altından toprak çektiler devamında da 1993 yılında kulenin kuzey tarafının tabanına 600 ton kurşun yerleştirdi. Bu sayede de eğimi yüzde 10 kadar düşürmeyi başardılar. Kule 2001’de yeniden açıldıktan sonra düzeltme çalışmaları devam etti. 2008’de de eğim sabitlendi. Şu anda Pisa Kulesi’nin eğimi 3,99 derecedir.

Pisa kulesi yıllar içinde bir çok deprem atlatmasına rağmen ayakta kalmayı başardı. Yetkililer bunun bir kaç nedenden kaynaklı olduğunu iletiyor. İlk olarak kulenin yapımı esnasındaki kesintiler yapının zemine oturması için yeterli zamanı vermiş durumda. Ek olarak, kulenin tabanı sütun kaplı üst yarısından daha kalın olduğu için, kütle merkezi zeminden daha aşağıdadır ve bu da onu daha kararlı hale getiriyor.

Bu yüksek bir bina için hala önemli bir eğim. Ancak kulenin temelinin altındaki yumuşak toprak sayesinde, yapı depremler esnasında daha az yıkıcı bir doğal titreşim periyoduna sahip oluyor. Uzmanlar, herhangi bir doğal veya insan kaynaklı felaket olmadığı sürece kulenin en az 200 yıl daha yıkılmayacağı konusunda hemfikir.

Yazının devamında göz atmak isterseniz: Trajan Sütunu: Antik Roma’nın Çarpıcı Bir Simgesi Ve Eski Bir Propaganda Filmi

Kaynaklar ve ileri okumalar:

Why does the Leaning Tower of Pisa lean? yayınlanma tarihi: 22 Ağustos 2018; Kaynak site: History. Bağlantı: Why does the Leaning Tower of Pisa lean
Is the Leaning Tower of Pisa really falling over?; Yayınlanma tarihi: 18 Nisan 2022; Kaynak site: Livescience. Bağlantı: Is the Leaning Tower of Pisa really falling over?/
Lesso, Rosie. “Why Is the Leaning Tower of Pisa Angled?” TheCollector.com, July 17, 2023, https://www.thecollector.com/why-is-the-leaning-tower-of-pisa-angled/.

YolveMacera

Etiketler