Bir UNESCO Dünya Mirası Alanı ve dünyanın en büyük insan yapımı harikalarından olan Çin Seddi çöller, çayırlar, dağlar boyunca, bir ejderha biçiminde uzanarak yaklaşık 22 kilometrelik bir alanı kaplar. Uzaydan çıplak gözle görülebilecek tek insan yapısı bina olduğu söylenen (ki bu gerçek değildir) Çin Seddi kimi belgelerde dünyanın en büyük mezarlığı diye de anılır. Burası aynı zamanda dünyanın en turistik yerlerinden biri ve en çok bilinen ulusal ikonlardandır.
Bu yapı ilk basamağından sonuncusuna kadar her bir taşında büyük bir gizem barındırır. Çin Seddi dendiğimiz zaman aklımıza tek bir yapı gelir. Oysaki bu yapı kendi içinde çoğulluk barındırmaktadır. Yekpare tek bir duvardan değil, birçok duvardan oluşur. Bu dev yapı kıvrılır, yükselir, kendi içinde döngüler oluşturur ve zaman zaman kollaya ayrılır. Bir kısmı ise yer yer ortadan kaybolmuş durumdadır.
Çin Seddi’nin bazı bölümlerinin defalarca restore edildiğini biliyoruz. Çin’in kuzeyinde görkemli ve sağlam görünen taş bölümlerle karşılaşan turistler bunun aynı şekilde uzayıp gittiğini düşünüyor ama batıda taş, yerini toprağa, bazen dik yamaçlara, bazen de hiçliğe bırakıyor. Peki, bir medeniyetin böylesine zahmetli bir işe kalkışması üstelik bunu nesiller boyunca devam ettirebilmesinin ardında yatan gerekçeler nelerdir?
Çin Seddi Neden Yapılmıştır?
Çin uygarlığı, Doğu Asya’nın sulak ve verimli topraklarında doğmuştur. Antik tarım teknolojisinde önemli gelişmeler sağlayan uygarlık, tutarlı bir yönetim kurarak, insanların sakin, yerleşik bir yaşam sürebilmesine imkan tanımıştır.
Ancak doğa Çin’in komşularına onlara davrandığı kadar iyi davranmamıştı. Orta ve Kuzey Asya çorak ve kurak ovalardan oluşuyordu. Burada yaşayan topluluklar temel ihtiyaçlarını bile karşılamakta zorlandıklarından onlar için sakin ve yerleşik bir yaşam söz konusu değildi. Bu nedenle bu bölgelerde yaşayan göçebe kabileler, Çin’in müreffeh topraklarına sürekli olarak saldırılar düzenlediler.
Çin’in arazisi büyük ölçüde düzdür. Bu da ülkeyi yabancı işgalcilere ve yağmacılara karşı son derece savunmasız hale getirir. Çin Seddi’nin yapılış amacı, Qin Hanedanlığı tarafından yönetilen ilk Çin imparatorluğunu korumaktı.
“Çin” olarak telaffuz edilen ve günümüzdeki Çin’in kökeni olan Qin, aslen Ordos Stepleri’nin güney ucundaki bir göletin adıydı. 400 yıldır süregelen savaşlar sonunda acımasız ve katı bir hanedanlığa dönüşen Qin, en acımasız lideri Qin Shi Huang Di’nin hükümdarlığında daha da gözü kara bir devlet haline geldi.
Bu dönemde inşa edilen duvar, Çin Seddi’nin en eski duvarıdır. Çin Seddi tek bir imparator tarafından yapılmamıştır. Farklı yüzyıllarda farklı parçalar yapılmıştır. Yani Çin Seddi, Antik Çin uygarlığı boyunca süre gelen bir proje olmuştur.
Qin Shi Huang Di, Çin’in ilk imparatoru olarak MÖ 221’de tüm Muharip Devletler’i bir çatı altında topladı. Qin Shi, MÖ 214’te mevcut çok sayıdaki duvarın birleştirilmesini emretti. Böylece, yaklaşık 2.500 kilometre uzunluğunda bir duvar ortaya çıkmış olacaktı. Yapımı yaklaşık dört yıl sürdü, milyonlarca köylü zorla çalıştırıldı. Tamamlandığında nihayet Hunları engellemeyi başaran duvar, Çin’in sembolü haline geldi.
Dövülerek sıkıştırılmış topraktan yapılma seddin mimarisi eski inşaat işçiliğinin bir mucizesi gibidir. Bu dev yapının yapılışında kaç insanın çalıştığını ve bu kadar çok taşın o dönemin şartlarında buraya nasıl taşındığını anlamak zor.
Çin Seddini Geçmek Zordu Ama İmkansız Değildi
Evet, duvar çok zordu ama geçilmez değildi. Hem Cengiz, hem de oğlu Kubilay Han, Moğolların 13. Yüzyılda duvarın üstesinden gelmeyi başardı. Bunun üzerine Ming hanedanı 1368’de kontrolü ele geçirdikten sonra, yerel tuğla ocaklarında üretilen tuğla ve taşlar kullanarak surları güçlendirmeye ve daha da sağlamlaştırmaya karar verdi. Ortalama 7 metre yükseklik ve 6 metre genişliğe sahip olan duvarların aralarına gözetleme kuleleri eklendi.
Ming Hanedanlığinın yıkıldığı 1644 yılında tamamlanan Çin Seddi bir türlü amacına hizmet etme fırsatını yakalayamadı, çünkü bundan çok önce, Ming ve Moğollar savaşmayı bırakıp ticaret yapmaya başlamıştı. Diğer bir tehdit olan Mançulan engelleyebileceği dönemde tam da kendini gösterecekken, Çin’deki iç çekişmeler bir otorite ve güç zaafı yarattı ve Ming hiziplerden birinin lideri ülkenin kapılarını Mançulara açtı.
Moğollar’ın bir antlaşmayla Mançu İmparatorluğu’nun bir parçası haline gelmesi ise barış sürecini iyice pekiştirdi. Çin Seddi bir bariyer olmaktan tamamen çıkmıştı. Sonraki 150 yıl boyunca da Çin Seddi pek fazla ilgi çekmedi.
Çin Seddi, bir zamanlar İkinci Dünya Savaşı sırasında istilacı Japon ordusuna karşı taktik bir avantaj olarak kullanıldı. Çin Seddi’nin bazı bölgelerinin hala modern Çin ordusunu eğitmek için kullanıldığına dair söylentiler de var. Ancak, bu münferit olaylar dışında, Duvar artık herhangi bir savunma amacına hizmet etmemektedir.
Bugün duvarın asıl amacı kültürel. Dünya üzerindeki en büyük insan yapımı yapılardan biri olarak burası 1987’de UNESCO Dünya Mirası Statüsüne layık görüldü. Başlangıçta insanları Çin’den uzak tutmak için yapılmış olan Çin Seddi, şimdilerde her yıl milyonlarca ziyaretçiyi ağırlamakta. Ancak bu da duvar için ayrı bir tehlike oluşturmakta elbette.
Bu yazılarımıza da göz atmanızı öneririz
- Aral Gölü Aralkum Çölüne Nasıl Dönüştü?
- Bosna Piramitleri Gerçek mi Yoksa Bir Aldatmaca mı?
- Stonehenge Eski Bir Güneş Takvimi Olabilir
- Hashima Adası: Karanlık Sırlarla Dolu Terk Edilmiş Bir Ada
- Sandy Adası: Aslında Hiç Var Olmadığı Keşfedilen Bir Ada
Kaynaklar ve ileri okumalar
- Who Built The Great Wall Of China And Why? Yayınlanma tarihi: 8 Temmuz 2022; Bağlantı: https://www.scienceabc.com/
- Great Wall of China. Yayınlanma tarihi: 5 Kasım 2020; Bağlantı: https://www.history.com/topics/ancient-china/great-wall-of-china
YolveMacera
